[۱۰۱] بهکار بردن جملهای (الله میداند!) برای تأکید
س- حکم این جمله که میگویند: (الله میداند!) که چنین و چنان است، چیست؟
ج- گفتن: (الله میداند) مسئلهی خطر ناکی است. حتی در برخی از کتابهای حنفی دیدم که هرکس دربارهی چیزی بگوید: (الله میداند) در حالی که واقعیت بر خلاف آن باشد، کافر است و از دین خارج میشود. هرگاه بگویی: (الله میداند که من فلان کار را انجام نداده ام) در حالی که انجام داده باشی، معنای این سخن این است که الله از آن بیخبر است. وقتی که میگویی: (الله میداند که من با فلانی ملاقات نکرده ام) در حالی که ملاقات کردهای! در واقع (به تصور چنین فردی) الله از آن چه اتفاق افتاده بیخبر است. بدیهی است که هرکس داشتن آگاهی و علم را از الله نفی کند، کافر میشود.
شافعی در بارهی قدریه میگویند: (بوسیلهی علم با قدریه مجادله کیند اگرآن را انکار کردند کافر میشوند، و اگر به داشتن علم برای الله اقرار کنند، با اقرار خودشان مغلوب شده و شکست میخورند) [۱۸۹].
خلاصهی سخن اینکه: گفتن جملهی (الله میداند) هرگاه فردی چنین حرفی بزند در حالیکه واقعیت بر خلافآن باشد، حرف بسیار خطرناکی زده و بدون شک حرام است، اگر حرفش درست و مطابق با واقعیت باشد، ایرادی ندارد، چرا که در گفتهاش صادق است و الله بر هر چیز دانا است، همانطور که از قول پیامبران در سورهی یس آمده: ﴿قَالُواْ رَبُّنَا يَعۡلَمُ إِنَّآ إِلَيۡكُمۡ لَمُرۡسَلُونَ١٦﴾ [یس: ۱۶] «گفتند: الله میداند که ما بسوی شما فرستاده شده ایم».
شیخ ابن عثیمین: الفاظ و مفاهیم فی میزان الشریعة (ص/۴۹)
[۱۸۹] شرح عقیدة الطحاویة ص/۳۰۲ مراجعه شود.