فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

فهرست کتاب

[۱۲۵] معنی حدیث: (لَنْ يُفْلِحَ قَوْمٌ وَ لّوْا أمْرَهُم امْرأةً) «قومی که زنی سرپرست امورشان باشد هرگز کامیاب نمی‌شوند»

[۱۲۵] معنی حدیث: (لَنْ يُفْلِحَ قَوْمٌ وَ لّوْا أمْرَهُم امْرأةً) «قومی که زنی سرپرست امورشان باشد هرگز کامیاب نمی‌شوند»

س: آیا گروهی از زنان که دارای تحصیلات عالی هستند حتی از بسیاری از مردان گوی سبقت را ربوده‌اند جایز است که رهبری جامعه را بعهده گیرند و علاوه بر این آیا زن می‌تواند پیشنماز شود؟ موانع دیگری که اجازه نمی‌دهد زن منصب و رهبری را به دست بگیرد چیست؟ و چرا؟

ج: سنت، مقاصد شریعت، اجماع امت و واقعیت امر بر این دلالت می‌کند که زن نباید مقام ریاست و قضاوت را بر عهده بگیرد، چون أبی بکرة س از پیامبر ج روایت می‌کند که وقتی به ایشان خبر رسید که ایرانیان مقام رهبری را به زنی سپرده‌اند، فرمود: «لَنْ يُفْلِحَ قَوْمٌ ولّوْا أمْرَهُم امْرأةً [۲۰۵۴]». «قومی که کارشان را به عهده زنی بگذارند هرگز کامیاب نخواهند شد».

این یک قاعده کلی است، چون زن‌ها عقلشان ناقص و ضعیف است و بسیار عاطفی هستند، عاطفه جلوی‌اندیشیدن آن‌‌ها را می‌گیرد. رهبر و حاکم باید به اوضاع رعیت و ملت رسیدگی کند از این رو باید به مناطق استآن‌‌ها سفر کند و به میان مردم برود و گاهی لازم می‌شود که در جنگ و جهاد، لشکر را فرماندهی کند که بمنظور انعقاد پیمآن‌‌های نظامی‌با دشمنان روبرو شود، و قرار داد‌‌های تجاری بنندد که همه این‌‌ها با اوضاع و روحیه زن همخوانی ندارد، زن باید دستوراتی را که برای حفاظت از آبرو و پاسداری جایگاهش آمده رعایت کند.

اجماع امت در عصر خلفای راشدین و قرن‌‌های سه گانه اول بر این دلالت می‌کند که فرماندهی و قضاوت نباید به زنان سپرده شود، و حال آنکه در آن زمان بعضی از زنان سواد دینی داشتند و در علوم قرآن و حدیث و احکام به آن‌‌ها مراجعه می‌شد؛ اما زنان در آن سه قرن اول هیچگاه به ریاست و پست و مقام و رهبری چشم ندوختند.

فتاوی اللجنة الدائمة للبحوث العلمية و الإفتاء (۱۷/۱۳).

[۲۰۵۴] تخریج حدیث در فتوای ۹۹ این باب گذشت.