فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۲۷] فضیلت تربیت فرزندان در اسلام

س: زنی هستم که فرزندانی پسر و دختر دارم، از آنجا که دختران همیشه در کنار من و با من هستند، آن‌‌ها را خوب تربیت کرده ام؛ امّا پسران بعضی‌‌ها بزرگ هستند و نمی‌توانم به تربیت آن‌‌ها بپردازم، و پدرشان در طول روز کار می‌کند، هرگاه از او می‌خواهم که به تربیت پسران بپردازد، دوست ندارد این موضوع را با او در میان بگذارم.. آیا در این زمینه گناهی بر من هست؟ امیدوارم پدران را تشویق کنید تا به تربیت فرزندانشان توجه نمایند و به خاطر کار، آنان را فراموش نکنند.

ج: از این زن به خاطر این که دخترانش را درست تربیت کرده و می‌کوشد که پسرانش را هم درست بار آورد، سپاسگزاریم، و از پدرشان می‌خواهیم که به پسرانش توجه کند و آن‌‌ها را راهنمایی کند تا افرادی صالح و شایسته باشند، هرگاه فرزندانش صالح باشند در هر دو جهان به خیر و سود اوست. الله تبارک و تعالی می‌فرماید: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ قُوٓاْ أَنفُسَكُمۡ وَأَهۡلِيكُمۡ نَارٗا وَقُودُهَا ٱلنَّاسُ وَٱلۡحِجَارَةُ﴾ [التحریم: ۶]. «ای مؤمنان خود و خانواده خویش را از آتش دوزخی برکنار دارید که افروزینه آن انسان‌ها و سنگ‌ها است».

پیامبر ج می‌فرماید: «إِذَا مَاتَ الْـانسان انْقَطَعَ عَنْهُ عَمَلُهُ إِلَّا مِنْ ثَلَاث: صَدَقَةٍ جَارِيَةٍ، أَوْ عِلْمٍ يُنْتَفَعُ بِهِ مِن بَعده، أَوْ وَلَدٍ صَالِحٍ يَدْعُو لَهُ» [۱۴۹۸]. «هرگاه انسان بمیرد عملش قطع می‌گردد مگر از سه چیز: صدقه جاریه یا علمی که پس از وی از آن استفاده می‌شود یا فرزند صالحی که برایش دعا می‌کند».

اگر پدر فرزندانش را به صورتی که الله و رسولش ج امر کرده تربیت کند کار بسیار بزرگی کرده است و این فرزندان برای پدرشان در دوران حیات و پس از مرگ دعا می‌کنند. اگر در تربیت آن‌‌ها کوتاهی ورزد گناهکار می‌شود و فرزندان برایش بلایی می‌شوند.

بنابراین امیدواریم این پدر به فرزندانش توجه کند همان طور که به مالش توجه می‌کند؛ بلکه باید بیشتر از مال، به آن‌‌ها توجه نماید؛ چون مال و پول از میان می‌رود؛ امّا فرزندان بخشی از انسان هستند که در زندگی و بعد از مرگ به او فایده می‌رسانند.

شیخ ابن عثیمین، فتاوی الطفل المسلم ص۱۲۴

جمع آوری و ترتیب یحیی بن سعید آل شلوان

[۱۴۹۸] مسلم ۱۶۳۱.