فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۶] گناه کسی که توانایی حج دارد ولی به حج نمی‌رود

س: پیامبر اکرم ج فرموده است: «مَنِ اسْتَطَاعَ الحَجَّ وَلَمْ يَحُجَّ فَلْيَمُت إنْ شاءَ يَهُوْدياً أو نَصْرانيْاً» [۱۰۲۶]. بفرمایید که معنی این حدیث چیست؟

ج۱: در صحت این حدیث اختلاف نظر وجود دارد و در صورت صحیح بودن معنی آن چنین است: «شخصی که توانایی حج کردن را دارد ولی به حج نمی‌رود، هرگاه بمیرد ترس آن می‌رود که کافر می‌شود، یا با یهود یا با نصرانی‌‌ها حشر می‌شود».

س۲: الله تعالى فرموده است: ﴿وَمَن كَفَرَ فَإِنَّ ٱللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ ٱلۡعَٰلَمِينَ﴾ [آل عمران: ۹۷]. بفرمایید که مقصود از آیه مذکور چیست؟ با توجه به این که الله تعالى این آیه را پس از امر به حج بیان کرده است.

ج۲: الله تعالى تعبیر این آیه را برای کسی بکار برده است که خودش را به ارکان اسلام ملتزم نمی‌کند. البته کفر، به گناهان پایین‌تر از شرک نیز به کار می‌رود، تا جایی که پیامبر اکرم ج فرموده است: «إثْنُانِ فِي الناسِ هما بهم كُفْرُ: الّطعْنُ في الَّنسَبِ والنِّيَاحَةُ عَلَي الميّتِ» [۱۰۲۷]. «دو عادت در بین مردم وجود دارد که نسبت به آن‌‌ها کفر محسوب می‌شوند: یکی طعن در نژاد و دیگری گریه و زاری و نوحه خوانی بر مرده».

این در حالی است که مرتکب این دو گناه به اتفاق کافر نمی‌شود و از دین خارج نمی‌گردد و آنچه باعث شده تا ما این مطلب را ترجیح دهیم این است که عبدالله بن شقیق از بزرگان تابعین گفته است: «اصحاب پیامبر ترک هیچ عملی را کفر نمی‌دانستند جز ترک نماز» [۱۰۲۸].

شیخ ابن عثیمین – مجموع فتاوی و رسائل (۲۱/۲۳)- س (۱۱، ۱۲)

[۱۰۲۶] ترمذی (۸۱۲) و گفته است: «هذا حدیث غریبٌ». صحیح آلبانی حدیث مذکور را در ضعیف الجامع ضعیف قرار داده است. حدیث شماره‌ی (۵۸۶۰). [۱۰۲۷] مسلم (۶۷). [۱۰۲۸] ترمذی (۲۶۲۲).