[۱۴۶] حکم کار کردن در روز رمضان
س: شخصی در رمضان از کارگرش با وجود خستگی می‌خواهد کار کند؛ آیا کارگر می‌تواند روزه را بخورد؟ با رؤسای شرکت‌‌ها در این مورد چه صحبتی دارید؟
ج: رسول الله ج می‌فرماید: «لا تُكَلِّفُوهُمْ مَا يَغْلِبُهُمْ، فَإِنْ كَلَّفْتُمُوهُمْ فَأَعِينُوهُمْ» [۱۲۷۱]. «به آنان دستور ندهید کاری را که از توانشان خارج است، انجام دهند. و اگر چنین دستوری صادر کردید، با آنان همکاری کنید».
بدون تردید کار کردن در روز‌های طولانی ماه رمضان با وجود شدت گرما و سختی کار و کار‌هایی مانند حمّالی و حفّاری و ساخت و ساز و... روزه دار را به شدت تشنه و گرسنه و خسته می‌کند؛ مسؤل کارگران موظف است به آنان تخفیف دهد، و به آنان اجازه دهد در ابتدای روز که هوا سردتر است و روزه داران توان بیشتری دارند قسمتی از کار را انجام دهند و در طول روز استراحت نمایند و کار را در شب ادامه دهند. در کل باید با کارگران مهربان بود و به انجام هر چه بهتر عبادات آنان را مساعدت نمود بویژه در ماه رمضان. در صورتی که کارگران مایل به عبادت هستند آنان را فرصت داد و تشویق نمود؛ البته مواظب بود که انجام عبادات را بهان‌های برای فرار از کار قرار ندهند.
کارگران باید بر کار در روز صبر و تحمل به خرج دهند و به بهانه‌ی کار اجازه‌ی افطار و روزه خواری را ندارند؛ و باید در طول روز صبر کنند و روزه را تا غروب کامل کنند زیرا از نظر اجر و ثواب برای آنان بهتر است.
شیخ ابن جبرین- الدرالثمین فی فتاوی الکفلاء و العاملین، ص (۳۰)
[۱۲۷۱] بخاری (۳۰، ۲۵۴۵)، مسلم (۱۶۱۶) به لفظ: (ما يغلبهم). لفظ (ما لا يطيقون) در مصنف عبدالرزاق، شماره (۱۷۹۳۴، ۱۷۹۶۶) آمده.