فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۱۱۵] شرح آیه‌ی تعدد زوجات و بیان حکمت آن

س: بعضی از مردم می‌گویند: ازدواج با بیش از یک زن فقط برای کسانی جایز است که دختران یتیم را سرپرستی می‌کنند و می‌ترسند که نتوانند بین آن‌‌ها عدالت را رعایت کنند. چنین کسانی با مادرِ یتیمان یا با یکی از آن دختران ازدواج می‌کند... از این آیه استدلال می‌کنند: ﴿وَإِنۡ خِفۡتُمۡ أَلَّا تُقۡسِطُواْ فِي ٱلۡيَتَٰمَىٰ فَٱنكِحُواْ مَا طَابَ لَكُم مِّنَ ٱلنِّسَآءِ مَثۡنَىٰ وَثُلَٰثَ وَرُبَٰعَ﴾ [النساء: ۳]. «اگر ترسیدید که در باره یتیمان نتوانید عدالت کنید با زنان دیگری که برای شما حلال‌اند و دوست دارید با دو یا سه یا چهار تا ازدواج کنید».

لطفاً حقیقت را در این مورد بیان کنید.

ج: این سخن باطلی است و معنی آیه کریمه این است که اگر دختر یتیمی تحت سرپرستی شما بود و می‌ترسید که اگر با او ازدواج کنید مهریه‌اش را ندهید باید به سراغ زنان دیگری بروید که زیادند و الله تعالی او را مجبور نکرده که حتماً با همان یتیم ازدواج کند. آیه دلالت می‌نماید که ازدواج با دو یا سه یا چهار زن جایز است؛ زیرا این کار بهتر سبب رعایت پاکدامنی می‌شود و بیشتر موجب حفظ نگاه می‌گردد. همچنین سبب افزایش نسل و جمعیت می‌شود و سبب می‌شود تا بسیاری از زنان، پاکدامن بمانند و با آن‌‌ها احسان و نیکی شود و نیازشان تأمین گردد.

تردیدی نیست زنی که نصف مردی یا یک سوم یا یک چهارم آن به عنوان همسر به او تعلق بگیرد، بهتر است از آن که بدون شوهر باشد. امّا به شرطی که فرد توانایی داشته باشد و بین زن‌ها به عدالت رفتار نماید. اگر کسی ترسید که عدالت را نمی‌تواند برقرار نماید به یکی اکتفا کند به اضافه‌ی کنیزانی که دارد. عمل رسول الله ج بر این دلالت می‌کند. ایشان ج در حالی وفات یافت که نُه زن داشت.

الله تعالی می‌فرماید: ﴿لَّقَدۡ كَانَ لَكُمۡ فِي رَسُولِ ٱللَّهِ أُسۡوَةٌ حَسَنَةٞ﴾ [الأحزاب: ۲۱]. «رسول الله ج برای شما بهترین الگو ونمونه است».

رسول الله ج برای امت بیان نموده که برای هیچ کسی از امت جایز نیست که با بیش از چهار زن ازدواج کند. پس باید در ازدواج با چهار زن و کمتر از آن از ایشان ج الگو برداری کرد. ازدواج با بیش از چهار زن از خصوصیات پیامبر ج بوده است.

شیخ ابن باز – مجلة العربیة شماره ۸۳