فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۱۳۹] حکم آوردن کارگران غیر مسلمان به جزیرة العرب

س۱: می‌خواستم خدمت کاری برای همسرم در منزل بیاورم به من اطلاع دادند شهری که می‌خواهم از آن خدمتکار بگیرم، درآن خدمتکارمسلمان یافت نمی‌شود آیا می‌توانم خدمتکار غیر مسلمان را به منزل بیاورم.

ج۱: آوردن خدمتکار، کارگر و راننده‌ی غیر مسلمان به جزیرة العرب ناجایزاست. زیرا رسول الله ج دستور دادند، یهود و نصاری را از جزیرة العرب خارج کنند. پیامبر ج هنگام وفات وصیت فرمودند: تمام مشرکان را از جزیرة العرب خارج کنند و دستور داد به جز مسلمانان؛ دیگران حق ماندن دراین سرزمین را ندارند. با آوردن مردان و زنان کافر، بیم آن می‌رود مسلمانان از نظر عقیده، اخلاق و تربیت فرزندان از آنان متاثر شوند؛ که پیامد‌های ناگواری به دنبال خواهد داشت، بنابراین ما موظف هستیم بر وصیت پیامبر ج عمل نموده و راه مشرکان را به این سرزمین باز نکنیم و با ممانعت از ورود مشرکان در عمل با شرک و فساد مبارزه کنیم.

شیخ ابن باز- کتاب الدعوة ص (۲۰۲)

س۲: آیا به کار گرفتن خدمتکار زن غیر مسلمان جایز است؟

ج۲: بدون تردید رسول الله ج دستور دادند تا یهود و نصاری و مشرکان را از جزیرة العرب خارج کنند؛ و فرمودند: «لَأُ خْرِجِنَّ الْـيَهُودَ والنَّصارَي مِنْ جَزِيْرَهِ الْـعَرَبِ حَتَّي لاَ أَدَعَ إِلا مُسْلِمْاً» [۱۲۶۵]. «یهود و نصاری را حتماً از جزیره العرب بیرون خواهم ساخت و جز مسلمان را در آن اجازه‌ی اقامت نمی‌دهم».

این احادیث بیانگر این مطلب هستند که عملکرد رسول الله حاکی از آن است که جزیره العرب مختصِ مسلمانان باشد؛ زیرا وجود یهود و نصاری و مشرکان در این سرزمین خطر ساز خواهد بود.

در روایات صحیح آمده است: «إِنَّ الْـإِيْمَانَ لَيَأَزِرُ إِلَي الْـمَديْنَهِ كَمَا تَأْرِزُ الْـحَيَّهُ إِلَي جُحْرِهَا» [۱۲۶۶]. «ایمان در مدینه جمع خواهد شد و به مدینه باز می‌گردد، آن گونه که مار در سوراخش می‌خزد و جمع می‌شود».

مادام که این گونه است آوردن کفار و مشرکین به جزیرة العرب خطر ساز خواهد بود.

اگر وجود کفار در جزیرة العرب بین مسلمانان هیچ ضرری هم نداشته باشد همین مقدار کافی است. کسانی که آنان را می‌آورند با ایشان دوستی و الفت می‌کنند، چه بسا که با ایشان محبت و دوستی‌‌های قلبی و خالصانه خواهند داشت؛ در حالی که الله تعالى فرموده: ﴿لَّا تَجِدُ قَوۡمٗا يُؤۡمِنُونَ بِٱللَّهِ وَٱلۡيَوۡمِ ٱلۡأٓخِرِ يُوَآدُّونَ مَنۡ حَآدَّ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَلَوۡ كَانُوٓاْ ءَابَآءَهُمۡ أَوۡ أَبۡنَآءَهُمۡ أَوۡ إِخۡوَٰنَهُمۡ أَوۡ عَشِيرَتَهُمۡۚ أُوْلَٰٓئِكَ كَتَبَ فِي قُلُوبِهِمُ ٱلۡإِيمَٰنَ وَأَيَّدَهُم بِرُوحٖ مِّنۡهُۖ﴾ [المجادله: ۲۲]. «هیچ قومی را نمی‌یابی که به الله و روز واپسین ایمان آورده باشند در حالی که با کسانی که با الله ورسولش مخالفت کرده‌اند دوستی نکنند، هرچند آن‌ها پدران یا پسران یاخویشانشان باشند.آنانندکه [الله] ایمان را در دل هایشان رقم زده و با روحی از جانب خود تقویتشان کرده است».

(بر اثر معاشرت با کفار) حق درنظر انسان با باطل مشتبه می‌شود و فکرمی‌کند این خدمتکاران برادران او هستند؛ زیرا این‌‌ها هم انسان هستند و رفته رفته آنان را برادر می‌پندارد درحالی که با وجود ایمان رابطه‌ی برادری برقرار می‌شود و با وجود اختلاف دینی برادری درکار نیست؛ زمانی که نوح ÷ گفت: ﴿إِنَّ ٱبۡنِي مِنۡ أَهۡلِي وَإِنَّ وَعۡدَكَ ٱلۡحَقُّ وَأَنتَ أَحۡكَمُ ٱلۡحَٰكِمِينَ﴾ [هود: ۴۵] «پروردگارا! پسرم از خاندان من است و قطعاً وعده‌ی تو راست است و تو بهترین داورانی».

الله تعالى فرمود: ﴿يَٰنُوحُ إِنَّهُۥ لَيۡسَ مِنۡ أَهۡلِكَۖ﴾ [هود: ۴۶]. «ای نوح او از کسان تو نیست».

رسول الله ج رابطه‌ی بین مسلمان و کافر را حتی بعد از مرگ در مورد میراث قطع نمودند و فرمودند‌‌: «لَا يَرِثُ الْـمُسْلِمُ الْـكَافِرَ، وَلَا يَرِثُ الْـكَافِرُ الْـمُسْلِمَ» [۱۲۶۷] «مسلمان از کافر و کافر از مسلمان میراث نمی‌برد».

با توجه به مفهوم این آیات و احادیث، آوردن کفار و مشرکین به سرزمین‌‌های اسلامی و ایجاد رابطه، با آنان، معاشرت، خورد و نوش، ایاب و ذهاب و کلیه‌ی این امور سبب از بین رفتن غیرت در قلوب مسلمین می‌شود؛ و با آنان دوستی و محبت می‌ورزند. از همین رو الله تعالى فرمود: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ لَا تَتَّخِذُواْ عَدُوِّي وَعَدُوَّكُمۡ أَوۡلِيَآءَ تُلۡقُونَ إِلَيۡهِم بِٱلۡمَوَدَّةِ وَقَدۡ كَفَرُواْ بِمَا جَآءَكُم مِّنَ ٱلۡحَقِّ﴾ [الممتحنه: ۱]. «ای کسانی که ایمان آورده اید! دشمن من و دشمن خودتان را دوست نگیرید که نسبت به آن‌ها اظهار محبت کنید در حالی که به آن حقیقت که برای شما آمده[یعنی قرآن] کافر شدند».

فتوا با امضای شیخ ابن عثیمین

س۳: آیا مسلمان می‌تواند خدمت کار یا راننده‌ی غیر مسلمان و یا بی‌دین را استخدام کند؟

ج۳: مسلمان اجازه ندارند خادم یا راننده‌ی غیر مسلمان را در جزیرة العرب استخدام کند؛ «لأن الرسول ج أََوْصي بإخراج المشركين من هذه الجزيرة» [۱۲۶۸]. «رسول الله ج سفارش نمودند که مشرکین را از جزیرة العرب خارج کنید».

زیرا در این کار نزدیک کردن مشرکین به سرزمین وحی است که الله تعالى آنان را دور نموده است، و اعتماد و اطمینان بر کسانی که الله تعالى آنان را خیانتکار معرفی نموده است (بین مشرکین و کفار). استخدام کفار و مشرکین مفاسد و نتایج بسیار بدی در پی خواهد داشت.

و صلی الله نبینا محمد و آله و صحبه و سلم

فتاوای انجمن دایمی مباحث علمی و افتا (۱۴/۳۸۲)

س۴: آیا آوردن خدمتکار بدون حجاب اعم از مسلمان یا غیر مسلمان، در منزل جایز است؟ آیا پدر خانواده و پسرانش می‌توانند با او صحبت کنند و او را نگاه کنند؟

ج۴: آوردن خدمتکار غیر مسلمان به جزیرة العرب جایز نیست؛ آوردن خدمتکار زن مسلمان همراه با محرم جایز است.

نگاه کردن به خدمتکار زن، برای صاحب خانه و پسرانش در حالت بی‌حجابی درست نیست؛ اما صحبت کردن در صورت نیاز اشکالی ندارد و جایز است البته با حفظ نگاه، مشروط به این که خدمتکار با حجاب باشد و بدون این که با هم تن‌‌ها باشند (بلکه در جمع خانواده).

و صلی الله نبینا محمد و آله و صحبه و سلم

فتاوای انجمن دایمی مباحث علمی و افتا (۱۴/۳۸۳)

س۵: یکی از خویشاوندانم کارگری دارد هندی، که کافر و دارای مذهب سیک است، به مدت چهار سال با او قرارداد بسته است که در سعودی با او کار کند، اکنون پس از گذشت دو سال از این قرارداد متوجه شدیم که وی حقوقی را که دریافت می‌کند به هندوستان می‌فرستد و آن را در ساخت معابد مصرف می‌کند، پس از آگاهی از این موضوع کفیلش گفتند: قرارداد را با کارگر هندی تبار فسخ می‌کند و او را به کشورش باز می‌گرداند، اما یکی از دوستان گفتند: شما اجازه‌ی این کار را ندارید، و گفتند: الله تعالى فرموده: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَوۡفُواْ بِٱلۡعُقُودِۚ﴾ [المائدة: ۱]. «ای کسانی که ایمان آورده اید! به قراردادهای[خود] وفا کنید». لطفاً ما را راهنمایی نمایید.

ج۵: بر شما واجب است قرارداد خود را با این کارگر کافر، فسخ کنید و بجای آن کارگری مسلمان و مورد اعتماد را استخدام کنید؛ زیرا به کار گرفتن کارگر مسلمان، نوعی همکاری با ایشان در امور دین و دنیاست. و به منزله‌ی تقویت مسلمان علیه کفار است. و از طرفی آوردن کفار به جزیره العرب (سرزمین وحی) ممنوع است.

قرارداد با کفار اعم از بت پرستان و یهود و نصاری و مجوس و آوردن آنان در میان مسلمانان خطرات بزرگی در پی خواهد داشت، و مفاسد و فتنه‌‌های ناخوشایندی بدنبال خواهد داشت، زیرا با این کار، کفار به راحتی می‌توانند به نشر عقاید، افکار و اخلاقشان در میان مسلمانان بپردازد، و از طرفی بکار گرفتن کفار منجر به تقویت اقتصاد آنان می‌شود و با این کار دین و آئین باطل آنان رشد و ترقی خواهد نمود و خیلی آرام و راحت می‌توانند نقشه‌‌های خود را علیه مسلمین عملی سازند.

رسول الله ج در واپسین لحظات عمر مبارک خویش، وصیت نمودند کفار را از جزیرة العرب خارج سازند.

در صحیح بخاری به روایت ابن عباس س آمده است: «و أوصي عند موته بثلاث: قال:أَخْرِجُوْا الْـمُشْرِكيْنَ مِنْ جَزِيْرَةِ الْـعَرَبِ» [۱۲۶۹]. «رسول الله ج در واپسین لحظات عمر مبارک خویش وصیت نمودند: مشرکان را از جزیرة العرب خارج سازید».

از همین رو، رسول الله ج یهود را از مدینه منوره خارج ساختند و به آنان اجازه ندادند در مدینه اقامت کنند، یهود جلای وطن شدند و درخیبر اقامت گزیدند، پس از قتح کامل خیبر به همه دستور دادند از خیبر نیز خارج شوند، یهود از رسول الله ج درخواست نمودند که به آنان اجازه دهد در خیبر بمانند با این شرط که در زمین و مزارع خیبر کار کنند رسول الله ج بنا بر ضرورت به آنان اجازه دادند، پس از این که مسلمانان قدرت یافتند و ضرورت از بین رفت خلیفه‌ی دوم عمر بن خطاب س دستور اخراج کامل یهود را از سرزمین جزیره العرب صادر نمودند و آنان را خارج نمودند.

قراردادی که با کفار منعقد شده است استمرار آن جایز نیست و وفای به آن هم واجب نیست، که مجبور باشد قرارداد را تا پایان مدت به اتمام رسانید؛ چنین قرارداد‌هایی در معنای عام این آیه: ﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَوۡفُواْ بِٱلۡعُقُودِۚ﴾ [المائدة: ۱] داخل نیستند.

بلکه مقصود آیه، اتمام قرارداد‌هایی است که واجب الوفاء هستند: اعم از عهد و پیمانی که الله و رسولش بر مسلمانان لازم نموده‌اند از احکام شرعی، یا قرارداد‌هایی که مردم بین خود منعقد نموده‌اند، مشروط به این که این قرارداد‌ها موافق با کتاب الله و سنت رسول الله ج باشند. در صورتی که مخالف باشند وفای به آن‌‌ها واجب نیست و التزام و پایبندی به آن درست نیست.

و صلی الله نبینا محمد و آله و صحبه و سلم

فتاوای انجمن دایمی مباحث علمی و افتا (۱۴/۳۸۳-۳۸۹)

س۶: دفتر خدماتی دارم و کارم آوردن خدمتکار برای منازل است اعم از مسلمان و غیر مسلمان؛ کار اصلی من وساطت بین کفیل و دفاتر معرفی خدمتکار است که در خارج قرار دارند. در مقابل مزدی معین، بسیاری از خدمتکاران زن از خارج بدون محرم می‌آیند و کفیل به پیشواز آنان به فرودگاه می‌رود، با توجه به شغل بنده که فقط وساطت بین کفیل و دفاتر مستقر در خارج است، آیا کارم از نظر شرعی ایراد دارد یا خیر؟

ج: آوردن کفار به جزیرة العرب حرام است.

آوردن زنان مسلمان و غیر مسلمان بدون محرم حرام است؛ زیرا با این کار جامعه اسلامی با مشکلات و گرفتاری‌‌های بزرگی دچار خواهد شد.

بنابراین کاری که شما انجام می‌دهید ناجایز است و درآمدی که از این طریق بدست می‌آورید حرام است، باید توبه نموده و از این کار باز بیایید و شغلی دیگر انتخاب کنید.

الله تعای می‌فرماید: ﴿وَمَن يَتَّقِ ٱللَّهَ يَجۡعَل لَّهُۥ مَخۡرَجٗا٢ وَيَرۡزُقۡهُ مِنۡ حَيۡثُ لَا يَحۡتَسِبُۚ وَمَن يَتَوَكَّلۡ عَلَى ٱللَّهِ فَهُوَ حَسۡبُهُۥٓۚ إِنَّ ٱللَّهَ بَٰلِغُ أَمۡرِهِۦۚ قَدۡ جَعَلَ ٱللَّهُ لِكُلِّ شَيۡءٖ قَدۡرٗا٣﴾ [الطلاق: ۲ – ۳]. «هر که از الله پروا کند، برای او راه خروجی پدید می‌آورد و او را از جایی که گمان نمی‌برد روزی می‌دهد. و هر‌کس بر الله توکل کند او برای وی کافی است».

و صلی الله نبینا محمد و آله و صحبه و سلم

فتاوای انجمن دایمی مباحث علمی و افتا (۱۴/۳۸۶)

[۱۲۶۵] مسلم (۱۷۶۷) از حدیث عمر. [۱۲۶۶] بخاری (۱۸۷۶) مسلم (۱۴۶). [۱۲۶۷] بخاری (۴۲۸۳) و مسلم (۱۶۱۴). [۱۲۶۸] بخاری (۳۰۳۵، ۳۱۶۸، ۴۴۳۱) و مسلم (۱۶۳۸). [۱۲۶۹] بخاری (۴۲۸۳).