[۳] دروازههای اجتهاد و فتوا برای افراد ذیصلاح باز است.
س: آیا دروازههای اجتهاد در احکام اسلامیبرای هر انسانی باز است، یا در این مسئله، شرایط خاص وجود دارد که شخص باید آنها را احراز کند.
- آیا هر انسانی میتواند فتوا بدهد بدون آنکه دلیلی واضح در اختیار داشته باشد؟
- حدیث: «أَجْرَؤُكُمْ عَلَى الْـفُتْيَا أَجْرَؤُكُمْ عَلَى النَّارِ» در چه رتبهای قرار دارد؟ و معنای آن چیست؟
ج: دروازهی اجتهاد پیوسته برای افراد ذیصلاح باز است، فرد ذیصلاح کسی است که لوازم اجتهاد را در اختیار داشته باشد، مثلاً مسلّط به آیات و احادیث و قادر به درک این دو منبع اساسی و آگاه به روش استدلال بوده و مراتب احادیث و مواضع اجماع را دانسته و به لغت عربی تسلطّ کافی داشته باشد. انسان حق ندارد که تنها با رأی و نظر شخصی خویش اظهار نظر کرده و به مردم فتوا دهد، بلکه بر او لازم است که از دلایل شرعی و اقوال علما و نظریات و شیوهی استدلالی آنان کمک جسته و سپس اقدام به فتوا کند.
حدیث «أَجْرَؤُكُمْ عَلَى الْـفُتْيَا أَجْرَؤُكُمْ عَلَى النَّارِ» [۵۴۳]. «کسی که به فتوا دادن جرأت بیشتری دارد بر آتش جهنم نیزجرأت بیشتری دارد».
این حدیث را عبدالله ابن عبدالرحمن دارمی در سنن خود از عبیدالله بن ابیجعفر مصری بصورت مرسل روایت کرده است، زیرا عبیدالله مذکور، تابعی است و نه صحابی. ایشان متوفای سال (۱۳۶هـ) هستند.
وصلی الله علی نبینا محمد وآله وسلم.
فتاوای انجمن دایمی مباحث علما و افتا (۵/۱۷)
[۵۴۳] (روایت دارمی-۱۵۷) شیخ آلبانی گوید: و هذا اسناد ضعيف لإعضاله؛ فان عبيد الله هذا من اتباع التابعين مات سنة (۱۳۶هـ) فبينه و بين النبي ج واسطتان او اكثر، سلسلة الضعيفة شماره ۱۸۱۴.