[۱۵۰] تحریم تشبیه به کفار و موالات با آنها
الحمد لله وحده والصلاة والسلام علي من لا نبي بعده... اما بعد:
انجمن دایمی مباحث علمی و افتا، از فتوایی که مدیر محترم مرکز دعوت و ارشاد استان جده، از استاد محترم جناب مفتی استفتا کرده و انجمن آن را با شماره‌‌های (۱۴۴/۹/ج) در تاریخ ۱۹/۳/۱۴۱۸هـ بایگانی نموده و با شماره‌ی (۱۷۲۳) در تاریخ ۲۴/۳/۱۴۱۸هـ از مرکز بایگانی عمومی هیأت علمای عالی رتبه به این هیأت تحویل داده شده بود، مطلع گردید.
آن بزرگوار سؤالی بدین شرح پرسیده بود:
در بین بعضی از جوانان، علاقه و اشتیاق، به نشانه‌‌ها و شعا‌ر‌های برخی از کشور‌های غیر اسلامی رواج یافته است. لذا مشاهده می‌شود که به خرید، فروش و چاپ آنها روی پیراهن‌ها، شلوارها، کمربندها، عینک‌ها، کفش‌ها، خط‌کش‌ها، قلم‌ها، انگشتر‌ها و ساعت‌‌ها روی آورده‌اند. یا آنها را روپوش برای صندلی ماشینها و بر چسب روی شیشه‌‌ها قرار می‌دهند. بعضی دیگر پرچم کشور‌های فوق را می‌خرند و در جلو و عقب ماشین خود نصب میکنند. حکم خرید و فروش این نوع وسایل چیست؟
ج: این مرکز پس از بررسی، استفتا را این چنین جواب داد: از اهداف شریعت اسلامی این است که مسلمان باید در عقیده، اخلاق، راه، روش، تفکرات حتی در ظاهر و گفتار از کفار و فاسقان مشخص شود. لذا تمام پیوند‌‌های محبت، دوستی و یاری کسانی که به الله تعالی و رسول ج کافرند، باید قطع گردد. ادله‌ی شرعی زیادی بصورت نص یا استنباط، این اصل اسلامی را مورد تاکید قرار داده است. شریعت اسلام، مسلمانان را از نقض و سهل انگاری در همسویی و تشبیه با کسانی که به الله و روز آخرت ایمان ندارند و چیز‌هایی را که الله و رسول ج تحریم کرده‌اند، حرام نمی‌شمارند؛ بر حذر می‌‌دارد.
الله تعالى می‌فرماید: ﴿ثُمَّ جَعَلۡنَٰكَ عَلَىٰ شَرِيعَةٖ مِّنَ ٱلۡأَمۡرِ فَٱتَّبِعۡهَا وَلَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَ ٱلَّذِينَ لَا يَعۡلَمُونَ١٨﴾ [الجاثیه: ۱۸]. «سپس تو را بر شریعتی که از امر (الله) است، قرار دادیم؛ از آن پیروی کن و از هوس‌های کسانی که نمی‌دانند پیروی نکن».
و می‌فرماید: ﴿وَلَن تَرۡضَىٰ عَنكَ ٱلۡيَهُودُ وَلَا ٱلنَّصَٰرَىٰ حَتَّىٰ تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمۡۗ قُلۡ إِنَّ هُدَى ٱللَّهِ هُوَ ٱلۡهُدَىٰۗ وَلَئِنِ ٱتَّبَعۡتَ أَهۡوَآءَهُم بَعۡدَ ٱلَّذِي جَآءَكَ مِنَ ٱلۡعِلۡمِ مَا لَكَ مِنَ ٱللَّهِ مِن وَلِيّٖ وَلَا نَصِيرٍ١٢٠﴾ [البقرة: ۱۲۰]. «هرگز یهود و نصارا از تو راضی نخواهند شد تا تسلیم خواسته‌های آنها شوی و از آئین [تحریف شده یا فتنه]آنان پیروی کنی. بگو: هدایت، تنها هدایت الهی است و اگر از هوی و هوس‌های آنان پیروی کنی، بعد از آن که علم به تو داده شده است، هیچ سرپرست و یاوری از سوی الله برای تو نخواهد بود».
الله تعالی می‌فرماید: ﴿وَلَا تَتَّبِعۡ أَهۡوَآءَهُمۡ وَٱحۡذَرۡهُمۡ أَن يَفۡتِنُوكَ عَنۢ بَعۡضِ مَآ أَنزَلَ ٱللَّهُ إِلَيۡكَ﴾ [المائدة: ۴۹]. «از هوس‌های آنان پیروی مکن و از آنها برحذر باش! مبادا تو را از بعضی از احکامی که الله بر تو نازل کرده، منحرف سازند».
الله تعالی می‌فرماید: ﴿أَلَمۡ يَأۡنِ لِلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ أَن تَخۡشَعَ قُلُوبُهُمۡ لِذِكۡرِ ٱللَّهِ وَمَا نَزَلَ مِنَ ٱلۡحَقِّ وَلَا يَكُونُواْ كَٱلَّذِينَ أُوتُواْ ٱلۡكِتَٰبَ مِن قَبۡلُ فَطَالَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡأَمَدُ فَقَسَتۡ قُلُوبُهُمۡۖ وَكَثِيرٞ مِّنۡهُمۡ فَٰسِقُونَ١٦﴾ [الحدید: ۱۶]. «آیا وقت آن نرسیده که دل مؤمنان در برابر ذکر الله وآنچه از حق نازل شده است، خاشع گردد و مانند کسانی نباشند که در گذشته به آنها آیات آسمانی داده شد سپس زمانی طولانی بر آنها گذشت و قلب‌های‌شان قساوت پیدا کرد و بسیاری از آنان گناهکارند».
آیات در این باره زیاد است.
هنگامی که پیامبر ج عبدالله بن عمرو بن‌عاص س را در دو لباس رنگ شده با رنگ زرد دید، فرمود: «إِنَّ هَذِهِ مِنْ ثِيَابِ الْـكُفَّارِ فَلَا تَلْبَسْهَا» [۲۶۱]. «این لباس، لباس‌کفار است، آن را نپوش»!. «مسلم»
در صحیحین از رسول الله ج ثابت است که در گذاشتن مو مانند مشرکین مخالفت کرد و می‌فرمود: «خَالِفُوا الْـمُشْرِكِينَ وَفِّرُوا اللِّحَى وَأَحْفُوا الشَّوَارِبَ» [۲۶۲]. «با مشرکین مخالفت کنید، ریش‌‌تان را بگذارید و سبیل‌‌تان را کوتاه کنید».
احادیث و آثار سلف در این‌باره بسیار و مشهور است، از آنچه گذشت روشن می‌شود که شخص، زمانی عامل به حقیقت اسلام است که ظاهر و باطنش با فرمان الله تعالی و رسول ج موافق باشد؛ لذا باید تنها با الله تعالی، رسول ج و برادران مؤمن خود محبت و دوستی داشته باشد.
الله تعالى می‌فرماید: ﴿إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ ٱللَّهُ وَرَسُولُهُۥ وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ ٱلَّذِينَ يُقِيمُونَ ٱلصَّلَوٰةَ وَيُؤۡتُونَ ٱلزَّكَوٰةَ وَهُمۡ رَٰكِعُونَ٥٥﴾ [المائدة: ۵۵]. «سرپرست و ولی شما، تنها الله تعالی است و پیامبر ج وآن‌ها که ایمان آوردند همآنها که نماز را بر پا می‌دارند و در حالت رکوع صدقه می‌دهند».
بر هر فرد مسلمان واجب است که ازکفر بیزار بوده و متنفر باشد. کفار (در کفرشان با هم برابرند) فرقی ندارد، که از نصارا، یهودیان، مجوسیان یا ملحدین و...که مخالف اسلام هستند، باشند. پس به خاطر محافظت از اصلِ مذکور که برای مسلمان واجب است و برای این که اسلامش از کجی و انحراف مصون بماند، خود را از مشابهت با کفار دور نگه دارد. نصوص شرعی، تشبیه به کفار را در ویژگی‌‌های گفتاری، رفتاری، نوع پوشش، شکل ظاهری، تحریم کرده است، چرا که این خطر بزرگی برای عقیده‌ی مسلمان در پی دارد، و بیم آن می‌رود که فرد مسلمان را به باوری برساند که کفر و گمراهی آنان را نیک بپندارد.
پیامبر ج می‌فرماید: «بُعِثْتُ بَيْنَ يَدَيْ السَّاعَةِ بِالسَّيْفِ حَتَّى يُعْبَدَ اللَّـهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ، وَجُعِلَ رِزْقِي تَحْتَ ظِلِّ رُمْحِي، وَجُعِلَ الذِّلَّةُ وَالصَّغَارُ عَلَى مَنْ خَالَفَ أَمْرِي، وَمَنْ تَشَبَّهَ بِقَوْمٍ فَهُوَ مِنْهُمْ» [۲۶۳]. «من با شمشیر در حالی مبعوث شده‌ام که قیامت پیش روی من است، [و من مبعوث شده‌ام تا] فقط الله عبادت شود که هیچ شریکی ندارد و روزی من زیر سایه‌ی شمشیرم است و ذلت و خواری برای کسی قرار داده شده است که با فرمان من مخالفت کند و هر‌کس مشابه قومی‌باشد از همآنها است». احمد و... با سند جید روایت کرده‌اند.
پیامبر ج می‌فرماید: «لَيْسَ مِنَّا مَنْ تَشَبَّهَ بِغَيْرِنَا، لَا تَشَبَّهُوا بِالْـيَهُودِ وَلَا بِالنَّصَارَى» [۲۶۴]. «کسی که خود را شبیه غیر ما کند، از ما نیست. خودتان را شبیه به یهود و نصارا نکنید». این حدیث حسن است که ترمذی و... روایت کرده‌اند.
شیخ الاسلام ابن تیمیه [۲۶۵] / در حالی که فلسفه‌ی تحریم تشبیه به کفار و لزوم مخالفت با آنها در امور ظاهری مانند: لباس و... را توضیح می‌دهد می‌گوید: «الله تعالی، محمد ج را با حکمتی که همان سنت است مبعوث کرد و این همان شریعت و منهجی است که الله برای پیامبر بیان داشته است. بخشی از حکمت این است که برای مسلمانان اعمال و اقوالی را مقرر داشته است که مباین و مخالف با راه... ﴿ٱلۡمَغۡضُوبِ عَلَيۡهِمۡ﴾ یعنی: (یهود) ﴿وَلَا ٱلضَّآلِّينَ﴾ یعنی: (نصاری) است.
الله تعالى به امت دستور داده است تا در مسایل ظاهری با یهود و نصارا مخالفت کنند.
اگر چه مشابهت با یهود و نصارا برای بسیاری از مردم، فساد و پیامد نادرست نداشته باشد. این تحریم به دلیل مسایلی است. از جمله: مشارکت در مسایل ظاهری، تناسب وهم شکلی بین افراد مشابه پدید می‌آورد که منجر به سازگاری و همگرایی در اخلاق و رفتار می‌گردد واین واضح و روشن است، چون کسی که بطور مثال لباس یک سپاه جنگی را می‌پوشد در دل نوعی همگرایی اخلاقی و رفتاری با آنان احساس می‌کند، لذا طبیعت وی خواهان همان چیز می‌گردد، مگر آن که مانعی وجود داشته باشد.
از جمله: مخالفت در مسایل ظاهری با غیر مسلمانان، مسلمان را از دیگران متمایز می‌گرداند و سبب می‌شود که مسلمان از خشم الهی در امان باشد و باعث می‌گردد که مسلمان نسبت به هدایت یافتگان و افراد مورد تایید الله محبت و عطوفت داشته باشد و به این ترتیب آن قطع رابطه‌ی دوستی و همکاری که الله بین سپاهیان کامیاب و دشمنان ناکامش قرار داده، محقق می‌گردد. هر چه قلب انسان زنده‌تر باشد و از اسلام شناخت بیشتری بدست آورد - منظوراسلام حقیقی است، نه فقط اسم گذاری ظاهری و یا باور صرف باطنی بصورت کلی و اجمالی‌آن وقت است که- احساس می‌کند که در ظاهر و باطن با یهود و نصاری بطور کامل متفاوت است. و از اخلاق و رفتاری که مختص آنان است و در میان مسلمانان وجود دارد، بیشتر متنفر و بیزار می‌گردد.
از جمله: مشارکت با یهود و نصارا و غیر مسلمانان در شکل ظاهری موجب می‌شود که ظاهر همه مخلوط و مشابه گردد. بگون‌های که مؤمنین و هدایت یافتگان از کفار و گمراهان قابل تشخیص نباشند و حکمت‌های دیگری که در امر مشابهت با غیر مسلمانان مدّ نظر است.
این در مواردی است که مشارکت در شکل ظاهری، اگر جدایی از مشابهت با آنان باشد مباح محض است، اما اگر از مسایلی باشد که باعث کفرآنان می‌شود این عمل شعب‌های از شعبه‌‌های کفر است و موافقت با آنان در واقع نوعی تأیید گناهان و نافرمانی‌‌های آنها است، لذا لازم است که فرد مسلمان متوجه این اصل باشد.
با توجه به مطالب فوق؛ شکی نیست که از نشانه‌‌های دوستی با کفار، تشبیه به آنها، پوشیدن لباس‌‌های آنها و استفاده از شعارهای‌شان مانند: صلیب، اهمیت دادن به عکس‌‌های آنان، تشویق‌شان در میدآن‌‌های ورزشی..... و نصب علایم‌شان بر ماشینها، خانه‌ها، محله‌‌های تجاری و نام‌گذاری با اسم‌‌های مخصوص آنها است. و دعوت دیگران به دوستی و صداقت آنها و خود را منسوب‌کردن به آنها، سرکردگان، بزرگان‌شان و شیفته‌ی هوا‌ها و افکارشان که مخالف اسلام است، شدن و دیگر گرفتاری‌‌ها و فتنه‌‌هایی که بسیاری از افرادی که منتسب به اسلام هستند به آن مبتلایند و نمی‌دانند که با این کار خود یکی از اصول اسلام را در وجود خود و از مسلمانان نابود میکنند، بر سستی و ضعف امت می‌افزایند. «انالله و انا الیه راجعون». پس بر تمام مسلمانان واجب است که به اسلام چنگ زنند و از انحراف وکجی به‌سوی غضب شدگان وگمراهان اعم از یهود، نصاری و دیگر مشرکین بر حذر باشند. یکدیگر را به نیکی، تقوی، تمام انواع خیر و هر چه موجب عزت اسلام و مسلمانان می‌گردد؛ سفارش کنند. از هر چه به ضرر مسلمانان و کمک بر علیه‌شان است و ترویج و نشر آن برای دین‌شان ضرر دارد بر حذر باشند.
و بالله توفیق و صلی الله علی نبینا محمد و آله و صحبه و سلم
انجمن دایم پژوهش‌‌های علمی و افتا (از کتاب فتاوی و بیانات مهمة ص/۳۳)
[۲۶۱] مسلم (۲۰۷۷). [۲۶۲] بخاری (۵۸۹۲)ومسلم (۲۵۹). [۲۶۳] احمد (۲/۵۰،۹۲)، و ابن ابی شیبه در (مصنف) (۱۹۴۰۱)، و عبد بن حمید در «مسند» (۸۴۸)، و طبرانی در «مسندشامیین (۲۱۶)، و بیهقی در «الشعب» (۱۱۹۹). [۲۶۴] ترمذی (۲۶۹۵) و گوید: اسناد آن ضعیف، است. طبرانی در الاوسط (۷/۲۳۸-۷۳۸۰) و آلبانی در سلسله الصحیحه (۲۱۹۴) و صحیح ترمذی (۲) حسن دانسته است. [۲۶۵] کتاب «اقتضاءالصراط المستقیم»ص ۱۲.