فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۸۳] حکم زدن همسر و غصب دارائیش

س: حکم شرعی در مورد کسی که همسرش را ضرب و شتم می‌کند و مالش را به زور می‌گیرد چیست؟

ج: کسی که با همسرش بد اخلاقی می‌کند و او را کتک می‌زند و مالش را از او می‌گیرد، مرتکب معصیت و نافرمانی پروردگار شده است و به شدت گناهکار است؛ الله تعالی می‌فرماید: ﴿وَعَاشِرُوهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِ﴾ [النساء: ۱۹] «و با زنان خود به طور شایسته معاشرت کنید».

الله تعالی می‌فرماید: ﴿وَلَهُنَّ مِثۡلُ ٱلَّذِي عَلَيۡهِنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِ﴾ [البقرة: ۲۲۸]. «و برای همسران (حقوق و واجباتی) است (که باید شوهران ادا بکنند) همان گونه که بر آنان (حقوق و واجباتی) است که (باید همسران ادا بکنند)».

هیچ کسی حق ندارد که با همسرش چنین رفتار زشتی داشته باشد و از طرفی انتظار داشته باشد که همسرش با او به خوبی رفتار کند، این کار در حقیقت ستمی است که در این آیه داخل است: ﴿وَيۡلٞ لِّلۡمُطَفِّفِينَ١ ٱلَّذِينَ إِذَا ٱكۡتَالُواْ عَلَى ٱلنَّاسِ يَسۡتَوۡفُونَ٢ وَإِذَا كَالُوهُمۡ أَو وَّزَنُوهُمۡ يُخۡسِرُونَ٣﴾ [المطففین: ۱ – ۳]. «وای به حال کاهندگان (از جنس و کالای مردمان به هنگام خرید و فروش) کسانی که وقتی که برای خود می‌پیمایند به تمام و کمال و افزون بر اندازه لازم دریافت می‌کنند و هنگامی که برای دیگران می‌پیمایند یا وزن می‌کنند می‌کاهند».

هر انسانی که حقش را از دیگران کامل دریافت می‌کند و در پرداخت حق دیگران کوتاهی می‌کند و حق آنان را پرداخت نمی‌کند، در حکم این آیه داخل است.

نصیحت بنده به ایشان و امثال ایشان این است که در امر زنان از الله تعالی بترسند و تقوای الهی راپیشه کنند.

همانگونه که رسول الله ج در میدان عرفات در حجة الوداع، هنگام ایراد خطبه فرمودند: «فَاتَّقُوا اللَّـهَ فِي النِّسَاءِ؛ فَإِنَّكُمْ أَخَذْتُمُوهُنَّ بِأَمَانِ اللَّـهِ، وَاسْتَحْلَلْتُمْ فُرُوجَهُنَّ بِكَلِمَةِ اللَّـهِ» [۱۳۶۴]. «در مورد همسرانتان از الله تعالی بترسید؛ زیرا شما مردان، در امان پروردگار، آنان را در اختیار خود گرفته اید؛ و با سخن و فرمان الله تعالی زنان را به نکاح خویش درآورده اید و مقاربت آنان را بر خود حلال کرده‌اید».

بنده به چنین مردانی سفارش می‌کنم که زندگی سعادتمندانه در گرو مدارا و حسن خلق از هر دو طرف است. زن و شوهر باید نسبت به همدیگر مهربان باشند و رفتاری نیکو داشته باشند، نسبت به بدی‌‌های یکدیگر گذشت داشته باشند و چشم پوشی کنند و محاسن و خوبی‌‌های همدیگر را مدنظر قرار دهند.

رسول الله می‌فرماید: «لَا يَفْرَكْ مُؤْمِنٌ مُؤْمِنَةً إِنْ كَرِهَ مِنْهَا خُلُقًا رَضِيَ مِنْهَا آخَرَ» [۱۳۶۵]. «هیچ مرد با ایمانی نسبت به زن با ایمانی نارحت و عصبانی نشود؛ زیرا اگر موردی از او را مشاهده کرد و نپسندید، ویژگی‌‌های اخلاقی دیگر او مورد پسندش می‌شود».

فتوا با امضای شیخ ابن عثیمین

[۱۳۶۴] مسلم (۱۲۱۸). [۱۳۶۵] مسلم (۱۴۶۹).