[۳۱] راه نجات از سود بانکهای خارجی
س: فردی مبلغی پول را در یکی از بانکهای خارجی به صورت ودیعه سپرده است پس از مدتی که خواست تسویه حساب کند دید که مقداری سود بر سرمایه‌اش اضافه شده است. حکم شرعی در مورد این پول اضافی چیست؟
آیا آن را برای نیازمندان و خویشان مسکین با دیگر مساکین خرج کند. یا آن را در دیگر امور خیریه مصرف نماید؟ لطفاً در این مورد توضیح دهید. الله تعالى از جانب ما به شما بهترین نیکی‌‌ها را بدهد.
ج: بدون شک اموال از آن الله است به هرکس بخواهد می‌دهد؛ ولی گاهی شکل رسیدن آن حرام می‌شود. پس سرمایه‌ی کسی که آن را از دزدی، زورگیری، اختلاس، ربا، رشوه. فریب، پول شراب یا مانند آن به دست می‌آورد حرام و نجس است. این تحریم مخصوص انجام دهنده‌ی آن کار است. بطور مثال مال زورگیر و سودخوار حرام است. بر این اساس اگر این اموال در مصارف شرعی قرار داده شود، حلال و مباح می‌گردد.
به همین جهت مسلمانان از پول شراب جزیه می‌گرفتند. عمر س فرمود: «وَلُّوهم بَیعَها، وخذوا من ثمنها الجزیة والخراج» «فروش شراب را به آنان بسپارید و خراج و جزیه از آنان بگیرید» [۱۲۱۹] .
الله تعالى غنایم را بر ما حلال قرار داده است اگر چه پول شراب، خوک و مالیات باشد. پس سود برای صاحب مال حلال نیست، ولی نباید آن را برای کفار ر‌ها کند تا با آن عبادتگاه بسازند و برای جنگ با مسلمانان آماده شوند. بلکه آن را برای فقرا و مساجد و راه‌های خیر و سود آور برای مسلمانان استفاده کند. زیرا این غنیمتی است که به مسلمانان رسیده و حلال است و پلیدی آن برطرف شده است، مانند پول شراب و پول زنای زن زناکار پس از توبه است. و باید برای مصالح عمومی و مساکین و درماندگان و فقرا مصرف شود. [۱۲۲۰] شیخ عبدالله بن حمید و دیگران چنین فتوایی دارند.
شیخ ابن جبرین- ۱۴/۱۲/۱۴۱۹
[۱۲۱۹] ر.ک. احکام القرآن ابن العربی (۱/۶۴۷) و الکافی فی‌فقه ابن حنبل از ابن قدامه (۴/۳۶۸) المغنی (۴/۲۳۴،۵/۴، ۱۷۳)و قسمت اول آن را عبدالرزاق در مصنف خود (۹۸۸۶، ۱۰۰۴۴) آورده است. [۱۲۲۰] بدیهی است که این در شرایط اضطراری برای سپرده گذاری در بانکهای ربوی است که بدون قصد ربا صورت می‌گیرد. اما اصل در این مورد تحریم است چون این عمل موجب تقویت آنان بر جنگ علیه «الله» و پیامبرش می‌گردد.