[۹۴] حکم نماز جمعه در کشتی
س۱: ما همیشه در دریا و پشت کشتی کار می‌کنیم و احیاناً روز‌ها و ماه‌ها بر روی کشتی هستیم، کشتی مجهز به تمام امکانات رفاهی می‌باشد. چه بسا در برخی روز‌های جمعه در کشتی هستیم؛ تعداد ما بیش از شصت نفر است، آیا برپا داشتن نماز جمعه بر ما واجب است؟ یا این که ما مسافر محسوب می‌شویم و بایستی نماز ظهر را بخوانیم؟ در صورتی که مسافر محسوب می‌شویم آیا به صورت قصر و جمع نماز بخوانیم؟
ما در کشتی مکانی برای نماز اختصاص داده ایم، ولی این مکان گاهی گنجایش همه‌ی ما را ندارد و شماری از دوستان در مکان دیگری نزدیک به امام اقتدا می‌کنند، آیا این عمل جائز است؟ با علم به این که آن‌‌ها امام را نمی‌بینند، ولی صدایش را می‌شنوند؛ چنانچه مکان این افراد جلوتر از امام باشد نمازشان چه حکمی‌دارد درست است یا نادرست؟
ج۱: خواندن نماز جمعه در کشتی (سفر دریایی) برای شما جائز نیست؛ بلکه بر شما واجب است نماز ظهر را بخوانید، زیرا جمعه برای افرادی واجب می‌شود که جایی را وطن خود قرار دهند؛ اما مسافری که بر کشتی یا وسیله‌ی دیگری سوار است بر او جمعه واجب نیست. چنین مسافری اگر جمعه را بخواند نمازش صحیح نمی‌شود، مگر آنکه همراه با اهل شهر جمعه را بخواند؛ اگر مسافرانی در حال سیر و سفر اقدام به اقامه‌ی جمعه بکنند، عملشان ناجائز و نمازشان نادرست است.
اما در مورد جمع بین دو نماز باید بگویم این عمل در صورت نیاز و ضرورت جائز است.
بنابراین اگر در کشتی نیازی به این عمل پیدا شود، می‌توانید بین دو نماز جمع کنید؛ اما آن‌‌هایی که به علت تنگی مکان در جایی دیگر نماز می‌خوانند که چسبیده به مکان امام و سایرین باشد نمازشان صحیح است به شرط آنکه صدای امام را بشنوند.
لیکن اگر این مکان جلوتر از امام باشد نمازشان ناجائز می‌شود. لازم است که این‌‌ها در سمت راست یا سمت چپ و یا پشت سر امام بایستند؛ چون مقتدی باید پشت سر امام یا سمت راست و یا سمت چپ او بایستد.
خلاصه این که شرط اقتدا این است که مقتدی نباید در جلوی امام بایستد.
اما درباره‌ی قصر، باید بگویم که اگر سفر شما به‌اندازه‌ی مسافت قصر یعنی هشتاد کیلومتر یا بیشتر از آن باشد، می‌توانید نمازتان را قصر بخوانید؛ زیرا قصر در حق مسافران سنت است، ولی جمع به وقتِ نیاز، صرفاً مباح است.
س۲: آیا حکمت و فلسفه‌ی قصر، صرفه جویی در وقت نیست؟
ج۲: الله سبحانه و تعالی شکسته خواندن نماز را برای مسافر جایز نمود و آن را منوط به وجود سفر کرده است، بنابراین هرگاه سفر وجود داشته باشد قصر نیز جایز می‌شود.
شیخ الفوزان- مجموع الفتاوی (۱/۲۶۹-۲۷۱)
جمع و ترتیب: حمود المطر و عبد الکریم مقرن