فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۹۷] احکام خروج از خانه

س: أعوذ بالله من الشیطان الرجیم: ﴿وَقَرۡنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجۡنَ تَبَرُّجَ ٱلۡجَٰهِلِيَّةِ ٱلۡأُولَىٰۖ﴾ [الأحزاب: ۳۳]. «در خانه هاى خود بمانید و چون زینت نمایى [عصر] جاهلیت پیشین زینت ننمایید».

آیا این آیه مخصوص زنان پیامبر ج است؟ لطفاً حدود و قوانین شرعی را برای بیرون رفتن زن از خانه جهت انجام کاری توضیح دهید؟

ج: اولاً آیه مذکور مخصوص زنان پیامبر نیست، بلکه این آیه عام است و همه زنان مؤمن را شامل می‌شود، اما در اصل، آیه در مورد زنان پیامبر ج نازل شده و حکم آن همه زنان مؤمن را شامل می‌شود. از این رو همه زن‌ها مؤظف‌اند در خانه بمانند و از خدا و پیامبرش اطاعت کنند، و وقتی با مرد‌ها سخن می‌گویند با نرمی و جذابیت سخن نگویند به گون‌های که فاسقان به آن‌‌ها طمع ورزند، بلکه سخن به نیکویی گویند که نه سبب شک و تردید شود و نه خشونت بار و وحشیانه باشد.زن‌ها باید از آرایش‌‌های زمان جاهلیت پرهیز کنند.

زن‌های پیامبر ج با سایر زن‌های مؤمن فرق می‌کنند، زنان پیامبر باید بیشتر اطاعت و فرمانبرداری داشته باشند؛ چون آن‌‌ها در بیت رهبری اسلام قرار دارند و فرمانبرداری آن‌‌ها جایگاه رهبری و کرامت آن را حفظ می‌کند، و در سایر زنان مؤمنان تأثیر می‌گذارد، از این رو پاداش آن‌‌ها چند برابر از پاداش سایر زنان مسلمین است و همچنین اگر نافرمانی کنند عذابشان چند برابر است.

دوم اینکه: منظور از آیه این نیست که خروج زن‌ها از خانه مطلقاً ممنوع است، بلکه آن‌‌ها می‌توانند اگر کاری داشته باشند از خانه بیرون بروند، مانند اینکه می‌توانند برای نماز و گوش دادن به موعظه به مسجد بروند، و حق دارند در نماز‌های عید شرکت کنند، برای معالجه بیرون بروند، زن‌ها می‌توانند برای دید و بازدید از خویشاوندان با رعایت حجاب شرعی از خانه بیرن بروند، چون زن‌های پیامبر ج و سایر زن‌های مسلمان بعد از نزول این آیه از خانه به قصد مسجد بیرون می‌آمدند و برای ادای حج و عمره و انجام دادن کارهایشان بیرون می‌رفتند، و همچنین برای دید و بازدید از خویشاوندان از خانه بیرون می‌آمدند، پیامبر ج هرگاه به مسافرت می‌رفت بین همسرانش قرعه کشی می‌نمود و قرعه به اسم هر زنی که می‌افتاد همراه پیامبر ج به سفر می‌رفت، پیامبر ج با تمام این موارد بر مردان و زنان مسلمان اعتراض نمی‌کرد، و این روند همچنان ادامه داشته است. و بالله التوفیق.

وصلی الله علی نبینا محمد و آله و صحبه و سلم.

فتاوی اللجنة الدائمة للبحوث العلمیة و الإفتاء (۱۷/۲۲۲-۲۲۴).