فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

فهرست کتاب

[۴۵] شرایط استفاده از رسانه‌های گروهی

[۴۵] شرایط استفاده از رسانه‌های گروهی

س: خودداری برخی از دعوتگران از همکاری با وسایل ارتباط گروهی را چگونه تفسیر می‌کنید؟ چگونه ممکن است این خلأ را پرکرده و راه ارتباط و ایجاد کانالی بین دعوتگران و این وسایل را بوجود آورد؟

ج: بدون شک عد‌های از علما یا به خاطر گرفتاری‌های زندگی یا به علت کم بود علمی، یا به دلیل بیماری، که او را از دعوت باز می‌دارد و یا دلایلی دیگر که مد نظر است در این مورد کوتاهی می‌کنند و قطعاً در اشتباه هستند. گویا خود را شایسته‌ی این کار نمی‌دانند یا این که قیام دیگران را به دعوت کافی می‌دانند یا عذر‌هایی از این قبیل!.

اما توصیه‌ی من به طلاب و دانشجویان این است: که از امر دعوت غفلت نکنند و نگویند این کار دیگران است. بلکه به‌اندازه‌ی توانایی شخصی و علمی‌خود به آن بپردازند. خود را از افراد ناتوان نپندارند و راه دعوت را با علم و دلیل ادامه دهند تا زمانی که از دین آگاهی دارند خود را کوچک نشمارند.

بنابراین مشارکت در این کار با استفاده از تمام وسایل ارتباط جمعی و... واجب است. نباید آن را کار دیگران بپندارند. چرا که اگر همگان از زیر بار مسئولیت شانه خالی کنند کار دعوت تعطیل می‌شود، دعوتگران کم می‌شوند و جاهلان و اشرار به حال خود باقی می‌مانند. و ترک دعوت اشتباه بزرگی است.

بر علما واجب است هر جا که هستند دعوت الی‌الله را ترک نکنند. خواه در جمعی باشند یا در هواپیما، قطار، ماشین یا کشتی‌...لذا هرگاه فرصت پیش بیاید جوینده‌ی علم آن را غنیمت بشمارد و از این فرصت برای دعوت و ارشاد استفاده ‌کند. چون با این کار به پاداش بزرگی می‌رسد.

الله تعالى می‌فرماید: ﴿وَمَنۡ أَحۡسَنُ قَوۡلٗا مِّمَّن دَعَآ إِلَى ٱللَّهِ وَعَمِلَ صَٰلِحٗا وَقَالَ إِنَّنِي مِنَ ٱلۡمُسۡلِمِينَ٣٣ [فصلت: ۳۳]. «وچه کسی خوش‌ ‌گفتارتر است از کسی که دعوت به‌سوی الله می‌کند و عمل صالح انجام می‌دهد و می‌گوید: من از مسلمانانم».

این استفهام، انکاری است، به این معنا که سخنی برتر از سخن دعوتگر وجود ندارد. این فایده‌ی بزرگ و گذرگاه وسیعی برای دعوتگران است.

رسول الله ج می‌فرماید: «مَنْ دَلَّ عَلَى خَيْرٍ فَلَهُ مِثْلُ أَجْرِ فَاعِلِهِ» [۱۱۶۷]. «هرکس به کار خیری راهنمایی کند. پاداشش با پاداش انجام دهنده آن کار برابر است».

پیامبرج می‌فرماید: «مَنْ دَعَا إِلَى هُدًى كَانَ لَهُ مِنْ الْـأَجْرِ مِثْلُ أُجُورِ مَنْ تَبِعَهُ لَا يَنْقُصُ ذَلِكَ مِنْ أُجُورِهِمْ شَيْئًا» [۱۱۶۸]. «هر‌کس به‌سوی هدایت دعوت دهد. پاداشش مساوی با پاداش هدایت شدگانی است که از او پیروی کرده‌اند در حالی که از مزد آنان کاسته نخواهد شد».

آنگاه که پیامبر ج علی س را به خیبر فرستاد، فرمود: «فَوَاللَّـهِ لَأَنْ يَهْدِيَ اللَّـهُ بِكَ رَجُلًا خَيْرٌ لَكَ مِنْ أَنْ يَكُونَ لَكَ حُمْرُ النَّعَمِ» [۱۱۶۹]. «به الله سوگند، اگر الله بوسیله‌ی تو یک نفر را هدایت کند، برایت از شتران سرخ‌مو بهتر است».

لذا شایسته نیست که عالم در این کار خیر کوتاهی کند یا به این دلیل که دیگران هستند از آن غفلت ورزد. بلکه بر علما واجب است در این کار مشارکت نمایند. و هر جا که هستند با تمام وجود تلاش کنند. زیرا همه‌ی مردم دنیا، اعم از کافر و مسلمان، نیاز به دعوت دارند. با دعوت سطح آگاهی مسلمان بیشتر گردد و شاید کافر هم به لطف الله تعالى هدایت و مسلمان شود.

شیخ ابن باز- مجموعه فتاوی ومقالات متنوعة (۵/۲۶۵-۲۶۶)

[۱۱۶۷] مسلم (۱۸۹۳). [۱۱۶۸] مسلم (۲۶۷۴). [۱۱۶۹] بخاری (۳۰۰۹) مسلم (۲۴۰۶).