فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۳۴] حکم رفتن به زیارت قبوری که به اسم اولیاء و بزرگان معروف‌اند

س: جناب شیخ! از شما خواهشمندیم، کسانی را که به زیارت قبور می‌روند و آن‌‌ها را به فریاد می‌خوانند و از آن‌‌ها طلب کمک کرده و برای آن‌‌ها نذر می‌بندند، نصیحت کنید، چه آن‌‌ها صاحبان آن قبور را اولیاء می‌پندارند!

ج: نصیحت ما به اینان و امثالشان این است که این‌‌ها باید عقل و فکر خود را به کار گیرند. پس قبوری که گمان می‌رود در آن‌‌ها اولیاء دفن هستند به اثبات چند چیز نیاز دارند:

۱- اولاً باید اثبات کرد که آیا واقعاً این‌‌ها قبر هستند؟ چه گاهی چیزی شبیه قبر ساخته می‌شود و کسانی ادعا قبر بودن آن را می‌کنند، در حالی که اصلاً کسی در آنجا دفن نشده است و چنین اتفاقی بار‌ها افتاده است.

۲- اگر قبر بودن آن‌‌ها به اثبات برسد باز لازم است که ثابت شود، آیا کسانی که در آن دفن هستند، از اولیای الله می‌باشند یا نه؟ چون ما نمی‌دانیم که آیا اینان اولیای الله هستند یا اولیای شیطان؟

۳- اگر ثابت شود که صاحبان آن قبر از اولیاء و دوستان الله هستند، پس باید دانست که زیارت آن‌‌ها به خاطر کسب تبرک، دعا، استغاثه و استعانت جایز نیست، بلکه زیارت آن‌‌ها مانند زیارت دیگر قبور است و این تن‌‌ها برای عبرت گرفتن و طلب آمرزش کردن برای آن‌هاست. باز اگر در اثر زیارت قبور، خطر ایجاد فتنه احساس شود به خاطر دفع مفسده و سد ذرایع، زیارت آن‌‌ها جایز نخواهد بود.

۴- پس تو‌ای انسان! عقل خود را داور قرار بده. و امور سه گآن‌‌های که در مورد این قبور بیان شد حتماً باید محقق شوند:

الف: ثبوت قبر.

ب: اثبات این امر که شخص مدفون از اولیای الله است.

ج: زیارت بخاطر دعا کردن برای اموات جایز است، چون آن‌‌ها هر‌کس که باشند به دعا نیاز دارند و آن‌‌ها هیچ نفع و زیانی نمی‌رسانند. نباید از یاد برد که زیارت قبور زمانی جایز است که خطر ایجاد فتنه وجود نداشته باشد و مستلزم پدید آمدن امر ممنوعی نشود.

اما کسی که به زیارت آن‌‌ها می‌رود و برای آن‌‌ها نذر می‌بندد و برای آن‌‌ها حیوانات ذبح کرده و از آن‌‌ها کمک می‌طلبد، باید گفت که چنین عملی شرک اکبر است و موجب خروج انسان از دین اسلام است و چنین فردی کافر و در جهنم ماندگار خواهد شد.

شیخ ابن عثیمین- فتاوای عقیده ص: (۳۰، ۳۱)