فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۱۰۷] روش دعای نماز طلب باران

شیخ محمد بن صالح عثیمین در (الشرح الممتع) – چاپ (دار ابن الجوزی) ۵/۲۱۸- گفته است:

...امام دست‌هایش را بلند بکند، به دلیل حدیث أنس بن مالک (س): «لم يكن النبي ج يَرْفَعُ يَدَيْهِ فِي شَيْءٍ مِنْ دُعَائِهِ إِلَّا فِي الِاسْتِسْقَاءِ حَتَّى يُرَى بَيَاضُ إِبْطَيْهِ» [۸۳۹]. «پیامبرج – در اثنای خطبه- در هیچ یک از دعاهایش دستانش را بلند نمی‌کرد، ولی در دعای نزول باران به‌انداز‌های دست‌هایش را بلند می‌نمود که سفیدی زیر بغلهایش آشکار می‌شد».

مردم نیز باید دست‌هایشان را بلند بکنند. چون ثابت شده «زمانی که رسول الله ج در خطبه جمعه برای نزول باران در خطبه‌ی جمعه دعا کرد و دست‌هایش را بلند کرد و مردم نیز دستهایشان را بلند کردند» [۸۴۰].

مناسب است که دست‌ها در هنگام دعا به شکل مبالغه آمیزی بلند کرده شوند و به‌انداز‌های بلند کرده بشوند که سفیدی بغل‌‌ها آشکار شود.

مشخص است که سفیدی بغل‌‌ها بدون مبالغه و بلند کردن بیش از حد دست‌‌ها آشکار نمی‌گردد.

در صحیح مسلم آمده است که رسول الله ج «جَعَلَ ظُهُورَهُمَا نَحو السماء» [۸۴۱]. «پشت دست‌هایش را به‌سوی آسمان می‌کرد».

علما در تأویل حدیث مذکور اختلاف نظر دارند. برخی از علما گفته‌اند: پشت دستهایش را به‌سوی آسمان کند. برخی دیگر از علما گفته‌اند: منظور از این حدیث این است که دست‌هایش را خیلی زیاد بلند بکند، بگون‌های که بیننده تصور کند که پشت دست‌ها به طرف آسمان است.

این تأویل به حقیقت نزدیک تر است و شیخ الاسلام ابن تیمیه / نیز همین را اختیار کرده است [۸۴۲]. زیرا بلند کردن دست‌‌ها بوقت دعا حالت تضرع و طلب دارد و مشخص است که طلب با کف دست‌‌ها می‌شود نه با پشت آن‌ها.

[۸۳۹] بخاری (۳۵۶۵،۱۰۳۱) و مسلم (۸۹۵). [۸۴۰] بخاری (۱۰۲۹). [۸۴۱] مسلم (۸۹۶) به لفظ (فأشَارَ بظَهرِ كَفَّيهِ إلي السَّماء). [۸۴۲] مراجعه شود به کتاب ایشان: ( (بيان تلبیس الجهمیة)) (۲/۴۴۴).