فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

فهرست کتاب

[۱۳] اگر عمل بر فتوای مفتی متضمن ضرر بر دیگری بشود... مسئولیت آن بر عهده‌ی چه کسی خواهد بود؟

[۱۳] اگر عمل بر فتوای مفتی متضمن ضرر بر دیگری بشود... مسئولیت آن بر عهده‌ی چه کسی خواهد بود؟

س: شخصی به فتوای یکی از مفتیان معتبر شهرش عمل می‌کند و بدین ترتیب ضرری را متوجه شخص دیگری می‌کند، آیا قاضی حق دارد این شخص را که به فتوای فلان عالم اعتماد کرده مؤاخذه کند؟

ج: اگر مفتی به ناحق مسبِّب ضرر به شخص دیگری شود در این صورت عتاب و سرزنش بر مفتی خواهد بود که چرا بدون علم و آگاهی کامل مبادرت به صدور فتوا نموده است و در نتیجه مسبِّب این خراب‌کاری شده است. بنابراین قاضی، مفتی را مؤاخذه نماید، زیرا او در فتوایش جانب محکم کاری را رعایت نکرده است. قاضی باید او ر ا از شتاب‌زدگی در امر فتوا بر حذر دارد زیرا عجله در صدور فتوا مضر است. هرچند که مفتی، بر مستفتی الزام ننموده است که حتماً بر فتوای او عمل نماید. ولی اگر مستفتی خودش دچار اشتباه و سوء تفاهم شده باشد و طور دیگری بر فتوا عمل کند در این صورت قاضی باید خود مستفتی را مؤاحذه کند، زیرا او فتوای مفتی را تغییر داده است. چنانچه این فتوا موجب ضرر به کسی نشد و صرفاً عمل مستفتی را باطل کرد در این صورت نه مفتی و نه مستفتی هیچ کدام مؤاحذه نمی‌شوند. این عمل اگر از واجبات باشد اعاده‌ی آن لازم است.

فتوا با امضای شیخ ابن جبرین.