فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۶۵] آیا کسی که استحمام می‌کند نیاز به وضو گرفتن هم دارد؟

س: آیا کسی که استحمام می‌کند نیاز به وضو گرفتن هم دارد؟

ج: استحمام اگر به خاطر غسل جنابت باشد جای وضو را نیز می‌گیرد، به دلیل قول باری تعالى که گفته است: ﴿وَإِن كُنتُمۡ جُنُبٗا فَٱطَّهَّرُواْ﴾ [المائدة: ۶]. «... و اگر جنب بودید (و خواستید نماز بخوانید) همه‌ی بدن را بشوئید».

پس انسان جنب اگر در استخر یا جویی فرو رود، چنانچه نیت رفع جنابت را نموده و مضمضه و استنشاق نماید، حدث اصغر و اکبر از او برطرف شده و پاک می‌گردد، زیرا الله تعالى چیزی جز طهارت از ما نخواسته است؛ یعنی طوری بر بدن خود آب بریزیم که آب تمام بدن ما را فرا گیرد، هرچند بهتر آن است که غسل کننده در ابتدای امر باید وضویی مانند وضوی نماز بگیرد، زیرا رسول الله ج قبل از انجام غسل پس از آن که مچ دستانش را می‌شست. استنجا می‌گرفت و سپس مانند وضوی نماز وضو می‌گرفت و آنگاه بر سر خود آب می‌ریخت؛ هنگامی که احساس می‌کرد که پوست سرش از آب خیس و سیراب شده است، سه بار بر بدن خود آب می‌ریخت و تمام بدنش را می‌شست.

اما اگر استحمام و دوش گرفتن به خاطر نظافت یا حصول سردی باشد، این حمام کردن نمی‌تواند برای وضو کافی باشد، زیرا استحمام با این کیفیت از عبادت نیست بلکه از عادات می‌باشد، هرچند که شریعت اسلام دستور بر نظافت می‌دهد. ولی نظافت به روش حکم غسل از جنابت نیست، بلکه مطلق نظافت به هر روشی که تنظیف و تمیزی حاصل شود انجام می‌گیرد. به هر حال اگر شخصی به خاطر حصول سردی و رفع گرما یا نظافت غسل کند، این غسل جای وضو را نمی‌گیرد. (والله اعلم)

شیخ ابن عثیمین- مجموع فتاوا و رسایل (۱۱/۲۱۸)