[۷۴] تعداد رکعات نماز تراویح
س: علمای بزرگوار در مورد نماز تراویح چه میگویند: که آیا بیست رکعت است یا هشت رکعت؟
چنانچه سنت هشت رکعت است چرا در مسجد نبوی بیست رکعت میخوانند که بنابر همین عمل مردم عوام استدلال میکنند که بیست رکعت سنت است.
ج: نماز تراویح سنت رسول الله ج است احادیث بیانگر این مطلب هستند که پیامبر ج چه در رمضان و چه در غیر رمضان از یازده رکعت بیشتر نمیخواندند.
ابوسلمه از عائشه ل پرسیدند که کیفیت نماز رسول الله ج در ماه رمضان چگونه بوده است؟ عائشه فرمودند: پیامبرج چه در رمضان و چه در غیر رمضان بیش از یازده رکعت نماز نمیخواند؛
(اول) چهار رکعت نماز میخواند که از خوبی و طولانی بودن آن سوال نکن، سپس چهار رکعت دیگر میخواند که از خوبی ادای آن وطولانی بودنش مپرس، سپس سه رکعت دیگرمیخواند. عائشه میگوید: به رسول الله ج گفتم: آیا قبل از آنکه نماز وتر را بخوانید میخوابید؟ پیامبرج فرمودند: «يا عائشةُ إِنَّ عيْنَيَّ تَنامانِ وَلا يَنامُ قلبي» «ای عائشه: چشمانم میخوابند و قلبم بیدار است» [۱۰۰۷]. (متفق علیه)
در بعضی روایات آمده است که رسول الله ج در بعضی شبها سیزده رکعت میخواندند. با توجه به روایت سیزده رکعت، روایت عائشه ل که فرمودند: پیامبرج در رمضان و در غیر رمضان بیش از یازده رکعت نماز نمیخواندند- حمل بر عمل رسول الله ج در اغلب اوقات میشود؛ تا بین احادیث جمع شود.
باید دانست که بیشتر از یازده رکعت و سیزده رکعت خواندن هیچ اشکالی ندارد؛ زیرا رسول الله ج نماز شب را محدود به رکعات مشخصی نکردهاند، بلکه برعکس زمانی که از رسول الله ج در مورد نماز شب پرسیده شد، فرمودند: «مَثْنَي مَثْنَي؛ فإذا خَشِيَ أحَدُكُم الصُّبْحَ صَلَّي رَكْعَهً واحِدَه تُوتِرُ لَهُ مَا قَدْ صَلَّي» [۱۰۰۸]. «نماز شب دو رکعت، دو رکعت است، پس هرگاه یکی از شما بیم آن را داشت که وقت نماز صبح فرا برسد یک رکعت نماز بخواند و با آن نمازهای قبلیش را وتر کند».
«البته با توجه به بقیهی احادیث جایز است نماز وتر، سه یا پنج یا هفت یا نه رکعت خوانده شود» با این توضیح به این نتیجه میرسیم که نماز شب- تراویح – محدود به عدد مشخص نیست، بنابراین نماز شب در رمضان و غیر رمضان محدود نیست بلکه امر، وسیع است و به هر تعداد که میتوانند بخوانند.
و بالله التوفیق، و صلی علی نبینا محمد و آله و صحبه و سلم
فتاوی انجمن دایمی مباحث علمی وافتا (۷/۱۹۶-۱۹۴)
[۱۰۰۷] «مؤطا امام مالک » ۱/۱۰ (۱۶۳)، بخاری (۱۱۴۷)، وأطرافه عنده، مسلم (۷۳۸). [۱۰۰۸] متفق علیه، بخاری (۴۷۲/۹۹۰)، مسلم.