فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۲۲۲] حکم سفر به نزد برخی مرشدان (پیران) برای بیعت براساس طرق صوفیه، یا تقدیم کردن قربانی به آن‌ها

س: در کشور ما، سودان پیری است که پیروان زیادی دارد که تمام عمر خود را به خدمت، اطاعت و سفر به هدف ملاقات با وی می‌گذرانند و معتقد هستند که از اولیاء الله است. و طریقه‌ی سمانیه از طریقه‌‌های صوفیه را از او تعلیم می‌گیرند. در آن ‌جا گنبد [قبه] بزرگی روی قبر پدرش است که پیروانش به آن تبرک می‌جویند و نذورات خود را در آن جا می‌گذارند، علاوه بر این‌‌ها با زدن دف و خواندن آواز، ذکر می‌کنند. امسال مرشدشان به آن‌‌ها دستور داده به زیارت قبر پیر دیگری بروند، لذا مردان و زنان با صد‌ها ماشین به آن ‌جا رفتند....برای اینان چه نصیحتی دارید؟

ج: این عمل آن‌‌ها منکر عظیم و شر بزرگی است، چرا که سفر به هدف زیارت قبور منکر است.

رسول الله ج می‌فرماید‌: «لَا تُشَدُّ الرِّحَالُ إِلَّا إِلَى ثَلَاثَةِ مَسَاجِدَ: مَسْجِدِي هَذَا، وَمَسْجِدِ الْـحَرَامِ، وَالمَسْجِدِ الْـأَقْصَى». «بار سفر مبندید مگر به قصد سه مسجد، مسجد من (مسجدالنبی)، مسجدالحرام و مسجد الاقصی» [۳۷۱].

وانگهی تقرب به اموات با نذرها، قربانی‌ها، نماز خواندن، دعا کردن و طلب فریادرسی از آنان، همه شرک به الله تعالى است.

برای هیچ مسلمانی جایز نیست که صاحب قبری را بخواند و صدا بزند اگر چه شخصیت بسیار بزرگی حتی مثل پیامبران باشد و طلب فریادرسی از آنان همانند: طلب استغاثه از بتان، درختان و ستارگان جایز نیست، اما زدن دف، طبل و تقرب جستن به الله بدین وسیله از بدعت‌‌های منکری است که بیشتر صوفی‌‌ها به این وسیله (الله) را عبادت می‌کنند، همه‌ی این‌‌ها بدعت و منکر است و از شریعت الله تعالى نیست، البته دف زدن فقط برای زن‌‌ها در عروسی، به هدف آشکار کردن مراسم ازدواج جایز است تا مشخص شود که این مراسم نکاح است نه زنا! هم‌چنین یکی دیگر از بدعت‌‌ها و وسایلی که منجر به شرک می‌شود: ساختن قبه و گنبد روی قبر‌ها و مسجد قرار دادن این مراکز است، چرا که پیامبر ج از گچ کردن قبر، ساختن بنا روی آن و نشستن بر آن نهی کرده است.

امام مسلم در کتاب صحیح خود از جابر بن عبدالله س روایت می‌کند که: «نَهَى رَسُولُ اللَّـهِ ج أَنْ يُجَصَّصَ الْـقَبْرُ، وَأَنْ يُقْعَدَ عَلَيْهِ، وَأَنْ يُبْنَى عَلَيْهِ». «رسول الله ج از استفاده کردن گچ برای قبرها، نشستن روی قبور و ساختن بنا بر قبر نهی کرده است» [۳۷۲].

و پیامبر ج ‌می‌فرماید: «لَعَنَ اللَّـهُ الْـيَهُودَ اتَّخَذُوا قُبُورَ أَنْبِيَائِهِمْ مَسَاجِدَ». «الله یهود و نصارا را لعنت کند که قبور انبیا را مساجد قرار دادند» [۳۷۳].

به این ترتب لازم است که قبر در زمین خالی بدون هیچ بنا و ساختمانی باشد. تبرک جستن و دست کشیدن بر قبر جایز نیست همان طور که صدا زدن صاحب قبر و طلب فریادرسی از او و نذر کردن و ذبح بر سر قبر جایز نیست و از امور جاهلیت است.

پس واجب است که مسلمانان از تمامی این‌‌ها بر حذر باشند و بر علما واجب است که این شیخ را نصیحت کنند و به او بفهمانند که این عملش باطل و منکر است و این که مردم را به استعانت از اموات و صدا زدن غیرالله دعوت می‌دهد، از انواع شرک اکبر است «پناه بر الله»، لذا بر مسلمانان لازم است که از وی تقلید و پیروی نکنند. فریب او را نخورند، چون عبادت فقط حق الله است، لذا باید تن‌‌ها او را دعا کنند و به او امید داشته باشند.

الله تعالى می‌فرماید: ﴿وَأَنَّ ٱلۡمَسَٰجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدۡعُواْ مَعَ ٱللَّهِ أَحَدٗا١٨﴾ [الجن: ۱۸]. «و این که مساجد از آن الله است، پس هیچ‌کس را با الله نخوانید»!.

و الله تعالى می‌فرماید: ﴿وَمَن يَدۡعُ مَعَ ٱللَّهِ إِلَٰهًا ءَاخَرَ لَا بُرۡهَٰنَ لَهُۥ بِهِۦ فَإِنَّمَا حِسَابُهُۥ عِندَ رَبِّهِۦٓۚ إِنَّهُۥ لَا يُفۡلِحُ ٱلۡكَٰفِرُونَ١١٧﴾ [المؤمنون: ۱۱۷]‌. «و هر‌کس معبود دیگری را با الله بخواند، مسلما دلیلی برآن نخواهد داشت و حساب او نزد پروردگارش خواهد بود؛ یقینا کافران رستگار نخواهند شد».

الله آنان را کافر نامیده است، چون غیر الله، جن، ملائکه، صاحبان قبور، ستارگان و بت‌ها، را عبادت می‌کنند (صدا می‌زنند) صدا زدن هر‌یک از این‌‌ها با الله شرک اکبر است.

الله تعالى می‌فرماید: ﴿وَلَا تَدۡعُ مِن دُونِ ٱللَّهِ مَا لَا يَنفَعُكَ وَلَا يَضُرُّكَۖ فَإِن فَعَلۡتَ فَإِنَّكَ إِذٗا مِّنَ ٱلظَّٰلِمِينَ١٠٦﴾ [یونس: ۱۰۶]‌. «و جز الله، چیزی را که نه سودی به تو می‌رساند و نه زیانی، مخوان! که اگر چنین کنی، از ستم‌کاران خواهی بود‌»!. یعنی: «مشرکین».

بر همه کسانی که می‌توانند جلوی این منکر را بگیرند لازم است، در این عمل همکاری نمایند و بر دولت اگر مسلمان باشد، واجب است که مانع وی شود و به مردم اموری را آموزش دهد که الله تعالى به آن دستور داده است و عمل به امور دین اسلام را بر آن‌‌ها الزامی‌کند، تا این شرک از بین برود.

شیخ ابن باز مجلة البحوث عدد ۳۹ ص (۱۴۳-۱۴۵)

[۳۷۱] بخاری (۱۱۹۷) مسلم (۱۳۹۷). [۳۷۲] مسلم (۹۷۰). [۳۷۳] بخاری (۱۳۳۰) مسلم (۵۲۹).