فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۱۹] تحریم منع رانندگان و... از شرکت در نماز جماعت توسط کارفرمایان

س: کسانی که راننده‌‌های شاغل خود را از خواندن نماز با جماعت و رفتن به مسجد منع نموده و به آنان دستور می‌دهند که در خانه نماز بخوانند و جز در مواردی که خود به مسجد می‌روند اجازه‌ی حضور به جماعت مسلمانان نمی‌دهند؛ از نظر شما شریعت اسلامی درمورد این افراد چه حکمی‌دارد؟

ج: مناسب است که این افراد (کارفرمایان) زمینه‌ی حضور کارگران‌شان را به مسجد فراهم سازند. چون این کار اجر و ثواب زیادی دارد و از باب تعاون بر نیکویی و تقوا است.

الله تعالى فرموده است: ﴿وَتَعَاوَنُواْ عَلَى ٱلۡبِرِّ وَٱلتَّقۡوَىٰۖ وَلَا تَعَاوَنُواْ عَلَى ٱلۡإِثۡمِ وَٱلۡعُدۡوَٰنِۚ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَۖ إِنَّ ٱللَّهَ شَدِيدُ ٱلۡعِقَابِ﴾ [المائدة: ۲]. «بر نیکی و تقوا همدیگر را یاری کنید و بر گناه و دشمنی همدیگر یاری نکنید و از خدا بترسید، بی‌گمان که گرفتِ الله سخت است».

برای کارفرمایان جایز نیست که کارگران خود را از رفتن به مسجد و ادای نماز همراه جماعت منع کنند، زیرا نماز جماعت واجب شرعی است و واجب شرعی نزد مسلمانان از اوقات کار، مستثنی است، زیرا اطاعت از الله و پیامبرش مقدم بر اطاعت مخلوق است. لیکن کارگر مذکور اگر از نماز جماعت منع کرده می‌شود و چار‌های جز اشتغال در همین کار نداشته باشد در این صورت معذور به شمار می‌رود، چون از خود اختیاری ندارد و اگر کارش را ترک کند دچار ضررو زیان می‌گردد.

شیخ فوزان -«نورٌ عَلَی الدربِ» قسمت دوم ص (۲۳-۲۴)