فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۱۰۴] حکم گفتن: بار الها، ما از تو نمی‌خواهیم که تقدیر را عوض کنی...؟!

س: می‌شنویم بسیاری از مردم در دعا می‌گویند: پرودگارا ما از تو نمی‌خواهیم که تقدیر را عوض کنی، لیکن از تو می‌خواهیم در تقدیرت نسبت به ما لطف و نرمی‌کنی؟ صحت این تا چه حد است؟

ج: این که می‌گویند بار الها، از تو نمی‌خواهیم که تقدیر را عوض کنی، بلکه فقط می‌خواهیم در آن نسبت به ما نرمی‌کنی این دعا حرام و نارواست، چرا که دعا تقدیر را عوض می‌کند همان‌طور که پیامبر می‌فرماید: «لَا يَرُدُّ الْـقَدَرَ إِلَّا الدُّعَاءُ» «تقدیر را جز دعا عوض نمی‌کند» [۱۹۱].

چنان به نظر می‌رسد فردی که این گونه دعا می‌کند الله را به مبارزه می‌طلبد و می‌گوید: هر طور و هر چه می‌خواهی مقدر کن اما با لطف و نرمی؟ این در حالی است که باید دعای انسان بطور قطعی باشد وبگوید: خداوندا، از تو می‌خواهم به من رحم کنی، خداوندا، از این که مرا عذاب کنی به تو پناه می‌برم و مانند این دعاها، امّا این‌که بگوید: از تو نمی‌خواهم تقدیر را عوض کنی... دعا چه فاید‌های دارد؟ وقتی نمی‌خواهی تقدیر عوض شود، چرا دعا؟ حال آن که این‌ دعا تقدیر را عوض می‌کند. و چه بسا که الله تعالی چیزی را مقدر کند و سپس برای آن سببی قرار دهدکه مانع آن شود، به هر حال آنچه که مهم است این است که چنین دعایی جایز نیست و برای انسان واجب است از چنین دعایی خود داری کند و لازم است که از هر‌کس بشنود این‌گونه دعا می‌کند، او را نصیحت نماید که این طور دعا نکند.

شیخ ابن عثیمین- الفاظ مفاهیم فی میزان الشریعة (مسألة/۱۱۱)

[۱۹۱] احمد در مسند (۵/ ۲۸۰) با زیادی، و ترمذی (۲۱۳۹) و قال: حسن غریب) و ابن ابی شیبه در«مصنف» (۲۹۸۶۷)، حاکم در «مستدرک» ۱/۶۷۰ (۱۸۱۴)، و آن را صحیح دانسته و ذهبی با او در این مورد موافق است.