فتاوای علمای حرمین در مورد مسائل فقهی معاصر

[۵۰] آیا درآوردن موزه یا جوراب موجب نقص وضو یا باطل شدن مسح می‌شود؟

س۱: شخصی موزه هایش را بعد از مسح در می‌آورد... آیا وضویش می‌شکند؟

ج۱: اگر بعد از مسح، موزه یا جورابش را در بیاورد، وضویش باطل نمی‌گردد؛ ولی مسحش باطل می‌شود. بنابراین اگر پس از در آوردن دوباره، آن‌‌ها را بپوشد و وضویش بشکند، بر او لازم است که آن‌‌ها را در آورده و پاهایش را شسته و موزه هایش را بپوشد و از این پس می‌تواند تا مدت مقرر بر آن‌‌ها مسح بکشد. اصل این است که مسح کننده با طهارت و پس از شستن پا‌ها موزه‌‌ها را بپوشد. این شخص چون پس از وضو موزه‌‌ها را پوشیده است، بنابراین وضویش نمی‌شکند؛ مگر با بودن یکی از نواقض و فقط با کشیدن موزه وضویش نمی‌شکند؛ بلکه همچنان با وضو است؛ مگر این که یکی از نواقض وضویش بیابد.

شیخ ابن عثیمین – مجموع فتاوی و رسائل (۱۱/۱۷۹)

س۲: شخصی پس از وضوی کامل جوراب می‌پوشد و پس از مدت زمانی قبل از آن که وضویش بشکند این جوراب‌‌ها را درمی‌آورد و جوراب‌‌های دیگری می‌پوشد و سپس وضویش می‌شکند، آیا می‌تواند بر جوراب‌‌های جدید مسح کند؟

ج۲: می‌تواند بر جوراب‌‌های (دوم) مسح کند، برای این که آن‌‌ها را با طهارت کامل پوشیده است. شخص مذکور مادام که وضوی اولش باطل نشده است می‌تواند جوراب‌هایش را عوض کرده و بر جوراب‌‌های تعویضی مسح کند. همچنین می‌تواند بر جوراب‌‌های اول جوراب‌‌های دیگری نیز بپوشد، کما این‌که می‌تواند جوراب‌هایش را درآورده و بدون جوراب نماز بخواند، چون وضویش پابرجاست.

اگر چنانچه شخصی جوراب‌هایش را بعد از شکسته شدن وضو عوض کند، با کشیدن موزه یا جوراب وضویش باطل می‌گردد و نمی‌تواند بر جوراب‌های تعویضی مسح کند؛ زیرا در این صورت پاهایش در حالی مکشوف می‌شوند که شخص، بدون ‌وضو است و مانند شخصی می‌ماند که شستن پاهایش را ترک می‌کند تا این‌که بقیه‌ی اعضایش خشک گردد. این شخص باید وضوی خود را اعاده کرده و پاهایش را بشوید.

از گفتار و املای شیخ ابن‌جبرین. در تاریخ: ۲۱/۸/۱۴۲۳

س۳: شخص پس از وضوی کامل جوراب می‌پوشد و بعد از مدتی وضویش می‌شکند، دوباره وضو گرفته و بر جوراب‌هایش مسح می‌کشد و قبل از این‌که وضوی دومش بشکند جوراب‌هایش را درآورده و جوراب‌‌های دیگری می‌پوشد و پس از این وضویش می‌شکند، آیا جایز است که بر جوراب‌‌های دوم مسح کند؟

ج۳: در چنین حالتی وضوی دوم او باطل می‌گردد، زیرا با درآوردن جوراب‌ها، پاهایش بدون طهارت نمایان می‌گردد، در واقع آن حائلی را که بر آن مسح کرده درمی‌آورد، بنابراین وضویش می‌شکند و این مسئله بر مسئله‌ی مسح سر قیاس کرده نمی‌شود، بدین صورت که شخص سرش را مسح کرده و سپس آن‌را می‌تراشد وضوی این شخص باطل نمی‌شود، زیرا مو جزئی از بدن است که (اگر آن را بکشد، دردش می‌آید) بعد از تراشیدن، سر بدون مو می‌شود؛ پس مسح کردن بر مو در حقیقت مسح کردن بر چیزی است که به بدن متصل است، مانند پوستِ صورت، پوست دست‌‌ها و پا‌ها و...

مسح بر پوست بدن، برخلاف مسح بر موزه و جوراب است، زیرا این‌‌ها چیز‌هایی هستند که به بدن انسان متصل نیستند، بلکه حکم این‌‌ها مانند حکم عمامه و پیراهن است که گاهی پوشیده می‌شوند و گاهی درآورده می‌شوند.

شیخ ابن جبرین. در تاریخ: ۲۱/۸/۱۴۲۳