[۲] اجتهاد و شرایط مجتهد
س: اجتهاد از دیدگاه اسلام چه حکمی‌دارد و مجتهد باید دارای چه شرایطی باشد؟
ج: تعریف اصطلاحی اجتهاد: تلاش در جهت ادراک حکم شرعی با در نظر گرفتن دلایل شرعی آن. اجتهاد بر کسی که توان و صلاحیت آن را دارد واجب است، زیرا الله تعالى فرموده است: ﴿فَسَۡٔلُوٓاْ أَهۡلَ ٱلذِّكۡرِ إِن كُنتُمۡ لَا تَعۡلَمُونَ﴾ «اگر نمی‌دانید از اهل ذکر- علما- بپرسید».
ولی مجتهد باید در نصوص شرعی، اصول و اقوال ائمه و علما دارای علم و وسعت نظر باشد تا با نصوص شرعی و اصول مسلّم مخالفت نکند، زیرا بعضی از مردم که صرفاً جوینده‌ی علم هستند و جز‌اندکی دانش به آنان داده نشده خود را در مقام مجتهد قرار می‌دهند. لذا می‌بینی بر احادیثی عمل می‌کنند که به وسیله‌ی احادیث دیگر تخصیص شده یا منسوخ شده‌اند. گاهی احادیثی را معیار قرار می‌دهند که به اجماع علما بر ظاهرشان حمل نیستند، اما این مسکین از اجماع مذکور، بی‌اطلاع است، باید گفت که چنین افرادی بسیار خطرناک‌اند.
مجتهد باید به دلایل شرعی و اصول مسلّم عالم و آگاه باشد که در این صورت می‌تواند به استنباط احکام پرداخته و از مخالفت با اجماع علمای اسلام سالم بماند.
اگر شخصی واقعاً شرایط مذکور را احراز کرده باشد می‌تواند اجتهاد کند. از طرفی اجتهاد تجزیه‌پذیر است و شخص می‌تواند تن‌‌ها در یک باب از ابواب علم و یا تن‌‌ها در یک مسئله از مسایل علم مجتهد باشد.
فتوا با امضای شیخ ابن عثیمین.