ترجمه صحیح بخاری

باب (۱۹): رثای پیامبر ج برای سعد بن خوله

۶۵۲- «عَنْ سَعْدِ بْنِ أَبِي وَقَّاصٍ س قَالَ: كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ج يَعُودُنِي عَامَ حَجَّةِ الْوَدَاعِ مِنْ وَجَعٍ اشْتَدَّ بِي، فَقُلْتُ: إِنِّي قَدْ بَلَغَ بِي مِنَ الْوَجَعِ مَا تَرى، وَأَنَا ذُو مَالٍ، وَلا يَرِثنِي إِلاَّ ابْنَةٌ، أَفَأَتَصَدَّقُ بِثلُثيْ مَالِي؟ قَالَ: «لا». فَقُلْتُ: بِالشَّطْرِ، فَقَالَ: «لا». ثمَّ قَالَ: «الثلُثُ وَالثلُثُ كَبِيرٌ ـ أَوْ: كَثيرٌ ـ إِنَّكَ أَنْ تَذَرَ وَرَثتَكَ أَغْنِيَاءَ خَيْرٌ مِنْ أَنْ تَذَرَهُمْ عَالَةً يَتَكَفَّفُونَ النَّاسَ، وَإِنَّكَ لَنْ تُنْفِقَ نَفَقَةً تَبْتَغِي بِهَا وَجْهَ اللَّهِ إِلاَّ أُجِرْتَ بِهَا، حَتَّى مَا تَجْعَلُ فِي فِي امْرَأَتِكَ» فَقُلْتُ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، أُخَلَّفُ بَعْدَ أَصْحَابِي؟ قَالَ: «إِنَّكَ لَنْ تُخَلَّفَ فَتَعْمَلَ عَمَلاً صَالِحًا إِلاَّ ازْدَدْتَ بِهِ دَرَجَةً وَرِفْعَةً، ثمَّ لَعَلَّكَ أَنْ تُخَلَّفَ حَتَّى يَنْتَفِعَ بِكَ أَقْوَامٌ، وَيُضَرَّ بِكَ آخَرُونَ، اللَّهُمَّ أَمْضِ لأَصْحَابِي هِجْرَتَهُمْ، وَلا تَرُدَّهُمْ عَلَى أَعْقَابِهِمْ، لَكِنِ الْبَائِسُ سَعْدُ بْنُ خَوْلَةَ». يَرْثِي لَهُ رَسُولُ اللَّهِج أَنْ مَاتَ بِمَكَّةَ».(بخارى: ۱۲۹۵)

ترجمه: «سعد بن ابی وقاص سمی‌گوید: سال حجة الوداع، به شدت بیمار شدم. رسول خدا جبه عیادت من آمد. عرض كردم: همینطور كه مشاهده می‌فرمائید من به شدت بیمارم و ثروت زیادی دارم. و غیر از تنها دخترم، وارث دیگری ندارم. آیا می‌توانم دو سوم سرمایه‌‌ام را صدقه دهم؟ آنحضرت جفرمود: «خیر». گفتم: نصف سرمایه‌‌ام را چطور؟ رسول خدا جفرمود: «خیر». سپس، فرمود: «یک سوم آنرا صدقه ده گر چه این هم زیاد است». و افزود: «اگر وارثانت را پس از (مرگ) خود، بی‌نیاز ترک گویی، بهتر است از اینكه آنها را فقیر رها كنی تا دست گدایی پیش این و آن، دراز كنند. و هرچه تو به خاطر خوشنودی الله برای زیردستان خود، انفاق كنی، اجر خواهی برد. حتی لقمه‏ نانی را كه در دهن همسرت قرار میدهی». عرض كردم: ای رسول خدا! آیا من پس از یارانم، زنده بمانم؟ رسول الله جفرمود: «اگر چنین بشود، هر عملی را كه انجام میدهی، موجب رفع درجات تو خواهد شد. و شاید اگر زنده بمانی، گروهی از تو نفع ببرند و گروهی دیگر (مشركان وكافران) متضرر شوند. پروردگارا! هجرت یارانم را بپذیر و آنان را دوباره به كفر وگمراهی برنگردان. اما بیچاره سعد بن خوله...». رسول الله جبا این جمله، برای سعد بن خوله، اظهار تأسف كرد زیرا وی در مكه ماند و همانجا درگذشت و موفق نشد هجرت كند».