باب (۱۲): صدقه آن است که از روی بی نیازی باشد
۷۱۵- «عَنْ حَكِيمِ بْنِ حِزَامٍ س عَنِ النَّبِيِّ ج قَالَ: «الْيَدُ الْعُلْيَا خَيْرٌ مِنَ الْيَدِ السُّفْلَى، وَابْدَأْ بِمَنْ تَعُولُ، وَخَيْرُ الصَّدَقَةِ عَنْ ظَهْرِ غِنًى، وَمَنْ يَسْتَعْفِفْ يُعِفَّهُ اللَّهُ، وَمَنْ يَسْتَغْنِ يُغْنِهِ اللَّهُ»».(بخارى: ۱۴۲۸)
ترجمه: «حكیم بن حزام سمیگوید: نبی اكرم جفرمود: «دست بالا (صدقه دهنده) از دست پایین (صدقه گیرنده) بهتر است. صدقه را نخست، از افرادی شروع كنید كه تحت تكفل شما هستند. و بهترین صدقه، آنست كه (صدقه دهنده) از روی بینیازی، آنرا (صدقه) دهد. (یعنی طوری صدقه دهد كه خود, محتاج نشود). هر كس، از خواستن، دوری جوید, خداوند نیز او را از آن، دور نگاه میدارد. و هر كس كه اظهار بینیازی كند, خداوند او را بینیاز میسازد»».
۷۱۶- «عَنِ ابْنِ عُمَرَ ب: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ج قَالَ وَهُوَ عَلَى الْمِنْبَرِ وَذَكَرَ الصَّدَقَةَ وَالتَّعَفُّفَ وَالْمَسْأَلَةَ: «الْيَدُ الْعُلْيَا خَيْرٌ مِنَ الْيَدِ السُّفْلَى فَالْيَدُ الْعُلْيَا هِيَ الْمُنْفِقَةُ وَالسُّفْلَى هِيَ السَّائِلَةُ»».(بخارى: ۱۴۲۹)
ترجمه: «عبد الله بن عمر بمیگوید: رسول خدا جبر منبر رفت و درباب صدقه دادن، چیز خواستن از دیگران و دوری جستن از آن، سخن گفت و فرمود: «دست بالا بر دست پایین, فضیلت دارد. دست بالا, همان دست دهنده است و دست پایین, همان دست گیرنده (سؤال كننده) است»».