باب (۴۳): روزۀ روز عاشورا
۹۶۲- «عَنْ عَائِشَةَ ل قَالَتْ: كَانَ يَوْمُ عَاشُورَاءَ تَصُومُهُ قُرَيْشٌ فِي الْجَاهِلِيَّةِ وَكَانَ رَسُولُ اللَّهِ ج يَصُومُهُ فَلَمَّا قَدِمَ الْمَدِينَةَ صَامَهُ وَأَمَرَ بِصِيَامِهِ فَلَمَّا فُرِضَ رَمَضَانُ تَرَكَ يَوْمَ عَاشُورَاءَ فَمَنْ شَاءَ صَامَهُ وَمَنْ شَاءَ تَرَكَهُ».(بخارى: ۲۰۰۲)
ترجمه: «عایشه لمی‌گوید: قریش در زمان جاهلیت، روز عاشورا را روزه می‌گرفتند. رسول خدا جنیز روزه می‌گرفت. و پس از هجرت به مدینه نیز، روزه می‌گرفت و دیگران را امر به روزه گرفتن، می‌نمود. (ولی) هنگامی كه روزه ماه مبارک رمضان فرض شد، روزه عاشورا را ترک كرد. (پس از آن)، هر كس كه می‌خواست، آن روز را روزه می‌گرفت و هر كس كه نمی‌خواست، روزه نمی‌گرفت».
۹۶۳- «عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ب قَالَ: قَدِمَ النَّبِيُّ ج الْمَدِينَةَ فَرَأَى الْيَهُودَ تَصُومُ يَوْمَ عَاشُورَاءَ فَقَالَ: «مَا هَذَا؟» قَالُوا: هَذَا يَوْمٌ صَالِحٌ، هَذَا يَوْمٌ نَجَّى اللَّهُ بَنِي إِسْرَائِيلَ مِنْ عَدُوِّهِمْ فَصَامَهُ مُوسَى، قَالَ: «فَأَنَا أَحَقُّ بِمُوسَى مِنْكُمْ» فَصَامَهُ وَأَمَرَ بِصِيَامِهِ».
ترجمه: «ابن عباس بمی‌گوید: وقتی رسول الله جوارد مدینه شد، دید كه یهود، روز عاشورا را روزه می‌گیرند. پرسید: «این روزه برای چیست»؟ گفتند: این روز (دهم محرم)، روز خوبی است. یعنی روزی است كه خداوند بنی اسرائیل را از دست دشمن، نجات داد. بدین جهت بود كه حضرت موسی این روز را روزه گرفت. رسول خدا جفرمود: «من از شما به موسی نزدیک‌تر هستم». پس خودش روزه گرفت و به یارانش دستور داد كه روزه بگیرند». (البته این حكم قبل از فرض شدن روزه رمضان بود).