ترجمه صحیح بخاری

باب (۱۷): این گفتۀ خداوند متعال که می‌فرماید: «گمان مبر آنان که از کارهایشان خوشحال می‌شوند...» [آل عمران: ۱۸۸]

۱۷۰۸- «عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْخُدْرِيِّ س: أَنَّ رِجَالاً مِنَ الْمُنَافِقِينَ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ ج كَانَ إِذَا خَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ ج إِلَى الْغَزْوِ تَخَلَّفُوا عَنْهُ، وَفَرِحُوا بِمَقْعَدِهِمْ خِلافَ رَسُولِ اللَّهِ ج فَإِذَا قَدِمَ رَسُولُ اللَّهِ ج اعْتَذَرُوا إِلَيْهِ وَحَلَفُوا، وَأَحَبُّوا أَنْ يُحْمَدُوا بِمَا لَمْ يَفْعَلُوا، فَنَزَلَتْ: ﴿لَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ يَفۡرَحُونَ بِمَآ أَتَواْ وَّيُحِبُّونَ أَن يُحۡمَدُواْ بِمَا لَمۡ يَفۡعَلُواْ﴾[آل‌عمران: ۱۸۸] ».(بخارى: ۴۵۶۷)

ترجمه: «ابوسعید خدری سمی‌گوید: در زمان رسول الله جهنگامی كه آنحضرت جبه جهاد می‌رفت، عده‌ای از منافقین از آن، باز می‌ماندند (به جهاد نمی‌رفتند). و از این نشستن‌شان، خوشحال بودند. و هنگامی كه رسول الله جمی‌آمد، عذر می‌آوردند و سوگند می‌خورند. و دوست داشتند بخاطر كارهایی كه انجام نداده‌اند، مورد ستایش قرار گیرند. لذا این آیه نازل شد: ﴿لَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ يَفۡرَحُونَ بِمَآ أَتَواْ وَّيُحِبُّونَ أَن يُحۡمَدُواْ بِمَا لَمۡ يَفۡعَلُواْ فَلَا تَحۡسَبَنَّهُم بِمَفَازَةٖ مِّنَ ٱلۡعَذَابِۖ وَلَهُمۡ عَذَابٌ أَلِيمٞ ١٨٨﴾[آل‌عمران: ۱۸۸] . یعنی گمان مبر آنان كه از كارهای ناشایستی كه انجام می‌دهند، خوشحال می‌شوند و دوست دارند كه بخاطر كارهای ـ نیكی ـ كه انجام نداده‌اند، ستایش شوند، از عذاب الهی، نجات یابند. بلكه برایشان، عذاب دردناكی است».

۱۷۰۹- «عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ب وَقَدْ قِيْلَ لَهُ: لَئِنْ كَانَ كُلُّ امْرِئٍ فَرِحَ بِمَا أُوتِيَ وَأَحَبَّ أَنْ يُحْمَدَ بِمَا لَمْ يَفْعَلْ مُعَذَّبًا، لَنُعَذَّبَنَّ أَجْمَعُونَ، فَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ: وَمَا لَكُمْ وَلِهَذِهِ، إِنَّمَا دَعَا النَّبِيُّ ج يَهُودَ، فَسَأَلَهُمْ عَنْ شَيْءٍ فَكَتَمُوهُ إِيَّاهُ، وَأَخْبَرُوهُ بِغَيْرِهِ، فَأَرَوْهُ أَنْ قَدِ اسْتَحْمَدُوا إِلَيْهِ بِمَا أَخْبَرُوهُ عَنْهُ فِيمَا سَأَلَهُمْ، وَفَرِحُوا بِمَا أُوتُوا مِنْ كِتْمَانِهِمْ ». (بخارى: ۴۵۶۸)

ترجمه: «از ابن عباس بروایت است كه از او پرسیدند: اگر تمام كسانی كه از كارهای خود، خوشحال می‌شوند و دوست دارند بخاطر كارهایی كه انجام نداده‌اند، مورد ستایش قرار گیرند، عذاب داده شوند، همه ما عذاب داده می‌شویم؟ ابن عباس بگفت: این آیه در مورد شما نیست. نبی اكرم جیهود را خواست و از آنان درمورد چیزی پرسید. آنها آن را كتمان كردند و چیز دیگری به او گفتند و چنین پنداشتند كه بخاطر پاسخی كه ارائه داده‌اند، نزد پیامبر، مورد ستایش قرار گرفته‌اند. و از اینكه بخاطر كارشان، ستایش شده‌اند، خوشحال شدند».