باب (۲): قرآن بر هفت وجه نازل شده است
۱۷۸۶- «عَنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ س قَالَ: سَمِعْتُ هِشَامَ بْنَ حَكِيمِ بْنِ حِزَامٍ يَقْرَأُ سُورَةَ الْفُرْقَانِ فِي حَيَاةِ رَسُولِ اللَّهِ ج، فَاسْتَمَعْتُ لِقِرَاءَتِهِ فَإِذَا هُوَ يَقْرَأُ عَلَى حُرُوفٍ كَثِيرَةٍ لَمْ يُقْرِئْنِيهَا رَسُولُ اللَّهِ ج، فَكِدْتُ أُسَاوِرُهُ فِي الصَّلاةِ، فَتَصَبَّرْتُ حَتَّى سَلَّمَ، فَلَبَّبْتُهُ بِرِدَائِهِ فَقُلْتُ: مَنْ أَقْرَأَكَ هَذِهِ السُّورَةَ الَّتِي سَمِعْتُكَ تَقْرَأُ؟ قَالَ أَقْرَأَنِيهَا رَسُولُ اللَّهِ ج، فَقُلْتُ: كَذَبْتَ فَإِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ج قَدْ أَقْرَأَنِيهَا عَلَى غَيْرِ مَا قَرَأْتَ، فَانْطَلَقْتُ بِهِ أَقُودُهُ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ج فَقُلْتُ: إِنِّي سَمِعْتُ هَذَا يَقْرَأُ بِسُورَةِ الْفُرْقَانِ عَلَى حُرُوفٍ لَمْ تُقْرِئْنِيهَا، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «أَرْسِلْهُ، اقْرَأْ يَا هِشَامُ». فَقَرَأَ عَلَيْهِ الْقِرَاءَةَ الَّتِي سَمِعْتُهُ يَقْرَأُ. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «كَذَلِكَ أُنْزِلَتْ». ثُمَّ قَالَ: «اقْرَأْ يَا عُمَرُ». فَقَرَأْتُ الْقِرَاءَةَ الَّتِي أَقْرَأَنِي. فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ج: «كَذَلِكَ أُنْزِلَتْ، إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ أُنْزِلَ عَلَى سَبْعَةِ أَحْرُفٍ، فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنْهُ»».(بخارى: ۴۹۹۲)
ترجمه: «عمر بن خطاب سمیگوید: در زمان حیات رسول الله جشنیدم كه هشام بن حكیم بن حزام سوره فرقان را میخواند. پس به قراءتاش گوش فرا دادم و متوجه شدم كه به صورتهای مختلفی میخواند كه رسول خدا جبرای من چنین نخوانده است. نزدیک بود به او كه نماز میخواند، حملهور شوم. اما شكیبایی كردم تا اینكه سلام داد. آنگاه گریبانش را گرفتم و گفتم: چه كسی قرائت این سوره را بگونهای كه تو میخواندی و من شنیدم، به تو یاد داده است؟ گفت: رسول الله جبرای من اینگونه خوانده است. سپس او را نزد رسول خدا جبردم و گفتم: من از این فرد شنیدم كه سوره فرقان را به گونهای میخواند كه شما به من، یاد ندادهاید. رسول الله جفرمود: «او را رها كن. ای هشام! بخوان». او نیز آنگونه كه من از او شنیده بودم، خواند. رسول الله جفرمود: «اینگونه نازل شده است». سپس فرمود: «ای عمر! تو بخوان». پس من همان قرائتی را خواندم كه به من آموزش داده بود. رسول الله جفرمود: «اینگونه نازل شده است. همانا این قرآن، بر هفت وجه، نازل شده است. پس با هر قرائتی كه برای شما آسانتر است، بخوانید»».