خواندن قنوت در نماز صبح
خواندن قنوت در نماز صبح، چون دیگر نمازها جز بهنگام پیش آمدهای ناگوار سنت نیست، همانگونه که قبلا نیز بدان اشاره شد. احمد و نسائی و ابن ماجه و ترمذی از ابومالک اشجعی روایت کرده و ترمذی آن را «صحیح» دانسته است که گفته است: «پدرم در سن شانزده سالگی پشت سر پیامبرصو همچنین بعد از آن پشت سر ابوبکر و عمر و عثمان نماز خوانده است، از او پرسیدم که: آنان قنوت میخواندند؟ گفت: نه، پسرم، این عمل را بعد از آن پدید آوردهاند . ابن حبان و خطیب و ابن خزیمه از انس روایت کردهاند و ابن خزیمه آن را «صحیح» دانسته، که: پیامبرصدر نماز صبح (و در هر نمازی) و قتی قنوت میخواند که بنفع قومی یا بر علیه آنها دعا کند. روایت شده است که: زبیر و خلفای سهگانه در نماز صبح (در حال عادی) قنوت نمیخواندند، و مذهب حنفیها و حنبلیها و ابن المبارک و سفیان ثوری و اسحاق چنین است. شافعیها خواندن قنوت بعد از رکوع دوم در نماز صبح را سنت میدانند. زیرا جماعت محدثین جز ترمذی از ابن سیرین روایت کردهاند که: از انس بن مالک سوال شد: آیا پیامبرصدر نماز صبح قنوت میخواند؟ گفت: بعد از رکوع. و چون احمد و بزاز و دارقطنی و بیهقی و حاکم از او روایت کردهاند و حاکم آن را «صحیح» دانسته که گفته است: «پیامبرصتا اینکه از دنیا رحلت فرمود، همواره در نماز صبح قنوت میخواند». این استدلال چندان صحیح به نظر نمیرسد، زیرا در حدیث انس سوال از قنوت خواندن بهنگام پیش آمدهای ناگوار بوده است، چه در روایت بخاری و مسلم بدان تصریح شده است. و در سند حدیث دوم ابوجعفر رازی هست که از نظر روایت قوی نیست. بنابر این حدیث او هـم نمیتواند حجت باشد. زیرا معقول نیست که پیامبرصدر طول عمر خود قنوت خوانده باشد و خلفای او بعد از مرگ ایشان آن را ترک کنند. بلکه به اثبات رسیده است که: انس خود در نماز صبح قنوت نمیخواند. چنانچه صحت آن حدیث را قبول کنیم، مقصود آنست که پیامبرصتا اینکه از دنیا رفت بعد از رکوع بسیار میایستاد و دعاهای فراوان میخواند و قنوت بمعنی خواندن مطلق دعا نیز آمده است که برای اینجا مناسب میباشد. بهرصورت این اختلاف مباح، و انجام و عدم انجام آن مساوی است و بهترین راهنمائی، راهنمائی پیامبرصمیباشد.