فقه السنه

فهرست کتاب

اختلاف بین فروشنده و خریدار

اختلاف بین فروشنده و خریدار

هرگاه فروشنده و خریدار در قیمت اختلاف کردند و در میان‌شان‌گواهی و شاهدی و بینه‌ای نبود سخن فروشنده توام با سوگند خوردنش‌، پذیرفته می‌شود و مشتری مختاراست بین اینکه‌کالا را با همان بهائی که فروشنده می‌گوید، بپذیرد و بین اینکه سوگند بخورد که آن‌کالا را به بهای اندکتری از او خریده است‌، در آن صورت اگرسوگند خورد از آن تبرئه می‌گردد و کالا را به فروشنده برمی‌گرداند، خواه کالا مانده باشد یا اینکه تلف شده باشد و دلیل آن اینست که ابوداود از عبدالرحمن بن قیس بن الاشعث و او از پدرش و از جدش روایت کرده است ‌که‌: «اشعث بنده‌هائی را از بندگاه خمس از عبدالله خرید به بیست هزار-‌؟‌ -‌و عبدالله بهای آن‌ها را از او خواست و اشعث‌گفت‌: من آن‌ها را بده هزار خریده‌ام نه بیست هزار عبدالله گفت یکنفر انتخاب‌کن که بین من و تو داور باشد. اشعث‌ گفت‌: تو خود داوری بین من و خویش باش‌. عبدالله‌ گفت‌: من از رسول الله شنیده‌ام که می‌گفت‌: «إذا اختلف البیعان لیس بینهما بینة فهو ما یقول رب السلعة أو یتتاركان»«هرگاه فروشنده و خریدار در قیمت‌کالای فروخته شده اختلاف داشتند و در میان‌شان‌ گواهی و بینه‌ای نبود، سخن صاحب ‌کالا- ‌فروشنده -‌معتبراست‌، یا معامله را فسخ می‌کنند»‌. علما این حدیث را پذیرفته‌اند.

امام شافعی این حدیث را عام دانسته - که نیاز به مخصص دار‌د -‌و گفته است‌: همانگونه که اگر فروشنده و خریدار در بهای کالا اختلاف داشتند، هر در سوگند می‌خورند اگر در مدت و اجل یا در‌باره «‌خیارشرط» یا در‌باره رهن یا در‌باره ضمانت و ضمان اختلاف داشتند باز هم همدیگر را سوگند می‌دهند.