فقه السنه

فهرست کتاب

غصب‌: ستدن مال دیگران بزور

غصب‌: ستدن مال دیگران بزور

در قرآن‌کریم آمده است‌: ﴿أَمَّا ٱلسَّفِینَةُ فَكَانَتۡ لِمَسَٰكِینَ یَعۡمَلُونَ فِی ٱلۡبَحۡرِ فَأَرَدتُّ أَنۡ أَعِیبَهَا وَكَانَ وَرَآءَهُم مَّلِكٞ یَأۡخُذُ كُلَّ سَفِینَةٍ غَصۡبٗا٧٩[الكهف: ۷۹]. «اما کشتی مال بینوایانی بود که و سیله آن در دریا کار می‌کردند، من خواستم آن را معیوب نمایم‌، چون پشت سر ایشان پادشاهی است همه‌ کشتی‌های سالم را بزور و غصب می‌گیرد».

غصب یعنی اینکه شخص حق دیگری را بگیرد و بزور و ظلم بر آن استیلا یابد و بزور آن را بستاند.

حکم غصب آنست که حرام است و مرتکب غصب ‌گناهکار است خداوند گوید: ﴿وَلَا تَأۡكُلُوٓاْ أَمۡوَٰلَكُم بَیۡنَكُم بِٱلۡبَٰطِلِ[البقرة: ۱۸۸]. «اموال همدیگر را در بین خود بناحق و باطل مخورید»‌.

۱- ‌در خطبه حجه الوداع‌ که آخرین خطبه حج پیامبرصبود و بخاری و مسلم آن را روایت کرده‌اند آمده است‌: «إن دماءكم وأموالكم وأعراضكم حرام علیكم كحرمة یومكم هذا، فی شهركم هذا، فی بلدكم هذا» «براستی خونهای شما و مالهای شما و آبروی شما بر شماها حرام است یعنی برشما حرام است که بخون و مال و آبروی و ناموس همدیگر تجاوز کنید همانگونه که هرگونه تجاوزی در این روز و در این ماه و در این

شهر بر شما حرام است و همانگونه که این روز و این ماه و این شهر برای همه محترم است خون و مال ناموس همه نیز محترم است‌»‌.

۲- ‌بخاری و مسلم از ابوهریره روایت‌کرده‌اندکه پیامبرصگفت‌: «لا یزنی الزانی حین یزنی وهو مؤمن، ولا یشرب الشارب حین یشرب وهو مؤمن، ولا یسرق السارق حین یسرق وهو مؤمن، ولا ینتهب نهبة یرفع الناس إلیه فیها أبصارهم حین ینتهبها وهو مؤمن» «کسی که مرتکب زنا می‌شود، در حین ارتکاب این جرم ایمان ندارد، چون اگر ایمان داشته باشد، از آن دوری می‌کند و همچنین‌کسی که مرتکب شراب‌خواری و دزدی و نبودن مال دیگران می‌شود، در حین ارتکاب این اعمال او مومن نیست چون ایمان انسان را از ارتکاب جرم و گناه باز می‌دارد»‌.

۳- بروایت سائب بن یزید از پدرش پیامبرصگفت‌: «لا یأخذن أحدكم متاع أخیه جادا ولالاعبا، وإذا أخذ أحدكم عصا أخیه فلیردها علیه» «هیچکس ازشما کالای برادر دینی خودش را نه بجدی و نه بشوخی نگیرد و هرگاه‌کسی ازشما عصای برادرش را برداشت آن را بوی برگرداند»‌. احمد و ابوداود آن را بیرون آورده و ترمذی آن را بیرون آورده و حسن دانسته است‌.

۴- ‌دارقطنی از طریق انس به پیامبرصرسانده و نسبت داده است ‌که‌: «لا یحل مال امرئ مسلم إلا بطیبة من نفسه» «مال مسلمان برای دیگری حلال نیست مگر برضای خاطر و طیب نفس او».

۵- ‌در حدیث آمده است که «‌هرکس مال برادر دینی خود را بزور بگیرد خداوند آتش دوزخ را بروی و اجب می‌کند و بهشت را برایش حرام می‌کند یکی‌گفت‌: ای رسول الله اگرچه آن مال اندک هم باشد؟ فرمود حتی اگر هیزمی و شاخه‌ای ازچوب اراک -‌چوب مخصوص مسواک‌ کردن - هم باشد».

۶- بخاری و مسلم از عایشه روایت‌کرده‌اند که پیامبرصگفت‌: «من ظلم شبرا من الارض طوقه الله من سبع أرضین» «هرکس باندازه یک و جب و بدست از زمین بمردم ظلم‌کند خداوند از هفت طبقه زمین بگردن وی طوق می‌اندازد»‌.