شیرخوارگی که سبب تحریم ابدی میشود
ظاهر آیه چنین است که با مطلق ارضاع و شیرخوارگی این تحریم ثابت میشود که عبارت است از یک و عده شیرخوارگی کامل، بدینگونه که بچه پستان را بدهان بگیرد و از آن شیر بمکد و بدلخواه خود از آن دهان بازکند، بدون اینکه عارضهای موجب آن شده باشد. پس اگریک باریا دو بار، آن را مکید چونکمتراز یک و عده شیرخوارگی است و در تغذیه او تاثیری ندارد سبب تحریم نمیشود.
جماعت محدثین بجز بخاری بروایت از عایشه میگویند پیامبرصفرمود: «لا تحرم المصة ولا المصتان»«یکبار مکیدن یا دو بار مکیدن که شیر اندکی مکیده شود، موجب تحریم آن نمیگردد». و ما آن را ترجیح میدهیم.
علما و دانشمندان درباره آن آراء مختلفی دارندکه بشرح زیر آنها را خلاصه میکنیم:
۱- چون «ارضاع» در قرآن بطور مطلق بیان شده است، بنابراین، خوردنکم یا زیاد شیر، مطرح نیست، بلکه مطلق شیرخوردن، موجب تحریم میشود و بخاری و مسلم هم ازعقبه بن الحارث روایت کردهاند، که گفته است: «من با ام یحیی دخت ابی اهاب ازدواجکرده بودم و کنیز سیاهی آمد و گفت: من بهر دوی شما شیر دادهام. من پیش پیامبرصرفتم و آن را برایشگفتم: اوگفت: و قتی که چنینگفته شده است، چگونه چنین عملی را مرتکب شدهای؟... او را ترک کنید». پیامبرصاز تعداد دفعات شیر خوردن، سوال نکرد و به وی دستوردادکه او را ترککند، از این بر میآید که تنها شیرخوردن معتبر است نه دفعات آن، پس همین که کسی از پستان زنی شیر خورد، این حکم تحریم ابدی برایش ثابت میشود.
بعلاوه «رضاع» عملی است، که تحریم بدان تعلق میگیرد و سبب تحریم میشود، پسکم و زیاد آن یکسان است، همانگونه که در «وطا = جماع» که موجب تحریم است،کم و زیاد آن یکسان است. و پرورش و رشد و نمای استخوان و گوشت با شیرکم و شیرزیاد، هردو حاصل میشود. این مذهب علی و ابن عباس و سعید بن المسیب و حسن بصری و زهری و قتاده و حماد و اوزاعی و ثوری و ابوحنیفه و مالک و روایتی از احمد میباشد.
۲- کمتر از پنج بار شیر خوردن متفرقه و جداگانه موجب تحریم نمیشود. چون مسلم و ابوداود و نسائی از عایشه روایت کردهاند که گفت: در قرآن آمده بود: «عشر رضعات معلومات یحرمن»«ده بارشیرخوارگی معلوم موجب تحریم است». سپس به پنج بار شیر خوارگی معلوم تقلیل یافت و ده بارنسخ شد و تا زمانی که پیامبرصو فات یافت «خمس رضعات معلومات» از جمله آیات قرآن خوانده میشود. و این مقید کردن مطلق قرآن و سنت است و مقید کردن مطلق، بیان است نه نسخ و نه تخصیص، حتی اگربراین رای اعتراض نشود به این که قرآن تنها بصورت تواترثابت میشود، به این و اگر آنچه که عایشهگفته است درست میبود بر رای مخالفین پوشیده نمیماند، بویژه برعلی و ابن عباس، بازهم میگوئیم: اگر این رای مورد این اعتراضها و اشکالات قرارنمیگرفت بهترین و قویترین آراء بود، و لی با توجه بدین اعتراضات که امام بخاری از آن عدولکرده و آن را روایت ننموده است. این رای مذهب عبدالله بن مسعود و یکی ازروایات از عایشه و عبدالله بن پیر و عطاء و طاووس و شافعی و احمد برحسب ظاهرمذهبش و ابن حزم و بیشتراهل حدیث میباشد.
۳- تحریم با ثبوت سه بار شیرخوارگی یا بیشتر ثابت میشود. چون پیامبرصفرمود: «لا تحرم المصة ولا المصتان».و این تصریح دارد باینکه باکمتر از سه بار شیر خوردن، تحریم ثابت نمیشود، پس تحریم منحصراً به و سیله بیش ازدو بارثابت میشود. رای ابوعبید و ابوثور و داود ظاهری و ابن المنذر و روایتی از امام احمد چنین است.