فقه السنه

فهرست کتاب

شرایط شکار با اسلحه

شرایط شکار با اسلحه

در شکار با اسلحه شراط زیر لازم است‌:

۱- اسلحه باید بدن حیوان شکاری را سوراخ ‌کند و از آن نفوذ کند. در حدیث عدی بن حاتم آمده است که گفت‌: ای رسول الله ما قومی هستیم که با تیر شکار می‌کنیم چه چیزی بر ایمان حلال است‌؟ ‌گفت‌: «یحل لكم كل ما ذكیتم وما ذكرتم اسم الله علیه فخزقتم فكلوا»«هر حیوانی را که سر بریدید و هر حیوانی را که با تیرزدید و بهنگام انداختن تیر نام خدا را یاد کردید و آن را مجروح ساختید از آن بخورید که برایتان حلال است».

شوکانی گفته است از این روایت بر می‌آید که معتبر مجروح ساختن و سوراخ کردن بدن شکار است اگر چه ‌کشتن به و سیله چیزی سنگین هم باشد. پس شکار و صید به و سیله تفنگ‌های شکاری باروتی و گلوله‌ای سربی حلال است‌، چون ‌گلوله سربی بیشتر از اسلحه‌های دیگر ایجاد جراحت و سوراخ ‌می‌کند، پس حکم اسلحه‌های دیگر را دارد و هرگاه شکارچی بهنگام انداختن ‌گلوله نام خدا را یاد کند و حیوان را زنده در نیابد که ذبح‌ کند گوشتش حلال است‌.

و اما نهی که درباره خوردن از گوشت شکاری با «بند قیته» آمده است که سر بریده نشده باشد و آن را از قبیل موقوذه حیوانی که با زجر و ضربه سنگ‌ کشته شده باشد بحساب آورده‌اند مقصود از آن تفنگهای باروتی و گلوله سربی نیست بلکه مقصود «بند قیه‌ای» بوده است که ‌گلوله‌های آن را از گل می‌ساختند سپس خشک می‌شد و آن را بطرف حیوان شکاری می‌انداختند این نوع با تفنگ باروتی و گلوله سربی فرق دارد. همانگونه که اسلام از خوردن گوشت شکار با گلوله ‌گلی نهی‌کرده است‌، از خوردن گوشت شکار با سنگ و امثال آن نیز نهی‌کرده است‌. پیامبرصدر علت این‌کار فرموده است‌: «إنها لاتصید صیدا ولا تنكأ عدوا، لكنها تكسر السن وتفقأ العین»«چنین تفنگی که گلوله‌گلی دارد حیوان را شکار نمی‌کند و دشمن را مجروح نمی‌سازد و نمی‌کشد بلکه دندان می‌شکند یا چشم را کور می‌سازد». و گوشت حیوانی که با چیزسنگی یا ضربه عصا و امثال آن‌کشته شود نیز حرام است‌، مگر اینکه آن را زنده دریابند و سرببرند. در حدیث عدی بن حاتم آمده است از پیامبرصسوال‌کردم و گفتم من با تیری شکار می‌کنم‌ که نه پیکان دارد و نه نوک تیز، پیامبرصگفت‌: «إذا رمیت بالمعارض فخزق فكل.وإن أصابه بعرضه فلا تأكل»«‌هرگاه با چنین تیری «معراض» سوی شکار انداختی اگر آن را مجروح کرده بود و خون جاری شده بود، از آن بخور و اگر در جهت عرض و پهنایی بدان اصابت کرده و آن را مجروح نساخته بود و مرده بود، از آن مخور».

۲- باید شکارچی بهنگام انداختن تیر بطرف شکار نام خدا را یاد کند و پیشوایان فقهی در این باره اختلاف ندارند چون یاد کردن نام خدا در هنگام شکار عملی است شرعی و مشروع‌، بخاطر همان حدیث که قبلا از ابوثعلبه نقل شد و احادیث دیگری نیز در این باره آمده است.

بلکه اختلاف‌شان در حکم این تسمیه است که ابوثور و شعبی و داود ظاهری و جماعتی از اهل حدیث بهرحال تسمیه و بردن نام خدا را شرط مباح بودن خوردن گوشت شکارمی‌دانند و می‌گویند اگر نام خدا را نبرد عمداً یا سهواً حلال نیست ... و این ظاهرترین روایت از احمد است‌. ابوحنیفه گوید در حالیکه بیاد داشته باشد، شرط است و اگر آن را فراموش کرده بود، شکار حلال است و اگر بعمد آن را ترک کند حرام است‌. و مشهور قول مالک نیز چنین است‌.

امام شافعی و جماعتی از مالکیه ‌گفته‌اند ذکرنام خدا سنت است اگر آن را ترک کند،‌.حتی اگر بعمد هم باشد شکارحرام نیست و خوردن ‌گوشتش حلال است و امر به تسمیه» را بر ندب و استحباب حمل ‌کرده‌اند.