فقه السنه

فهرست کتاب

حوالات خواهر ابوینی (‌تنی‌) پدری و مادری

حوالات خواهر ابوینی (‌تنی‌) پدری و مادری

خداوند می‌فرماید: ﴿یَسۡتَفۡتُونَكَ قُلِ ٱللَّهُ یُفۡتِیكُمۡ فِی ٱلۡكَلَٰلَةِۚ إِنِ ٱمۡرُؤٌاْ هَلَكَ لَیۡسَ لَهُۥ وَلَدٞ وَلَهُۥٓ أُخۡتٞ فَلَهَا نِصۡفُ مَا تَرَكَۚ وَهُوَ یَرِثُهَآ إِن لَّمۡ یَكُن لَّهَا وَلَدٞۚ فَإِن كَانَتَا ٱثۡنَتَیۡنِ فَلَهُمَا ٱلثُّلُثَانِ مِمَّا تَرَكَۚ وَإِن كَانُوٓاْ إِخۡوَةٗ رِّجَالٗا وَنِسَآءٗ فَلِلذَّكَرِ مِثۡلُ حَظِّ ٱلۡأُنثَیَیۡنِۗ[النساء: ۱۷۶]. آیه «‌از تو می‌پرسند درخصوص‌کلاله‌: ( که موقع مردن نه فرزند داشت و نه پدر لا و لد له و لا و الد) بگو خدا حکم‌کلاله را برایتان بیان می‌فرماید اگر شخصی در گذشت در حالیکه نه و لد دارد و نه و الد: نه فرزند دارد و نه پدرو دارای خواهری است ازپدر و مادر و یا از پدر پس برای خواهر او است نصف آنچه که بعد از خود باقی‌گذاشته است و اگر این خواهر بمیرد نه فرزند داشته باشد و نه پدر و فقط برادر پدر و مادری و یا پدری داشته باشد، این برادر همه آنچه خواهرش باقی گذاشته است به ارث می‌برد اما اگرفرزند ذکور داشته باشد خواهر یا برادر ارثی از او نمی‌برند و اگر فرزند دختر داشته باشد آنچه از سهم دختر زیاد باشد، می‌برد و اگر فرزند و پدر نباشد و برادر و یا خواهر مادری باشد، شش یک می‌برد چنانکه در اول سوره نساء یاد شده است‌. و اگرخواهر پدری و مادر یا پدری دو تا باشند برایشان دو ثلث ترکه است و اگر خواهران و برادران پدری و مادری و یا پدری با هم باشند، برای هربرادر دو برابر بهره خواهر خواهد بود...».

پیامبرصمی‌گوید: «اجعلوا الاخوات مع البنات عصبة،»«‌خواهران را با دختران عصبه قرار دهید. عصبه = خویشاوندان شخص از سوی پدر» .

خواهر شقیقه = خواهر پدری و مادری‌، پنج حالات دارد:

حالت اول =‌ و قتی که او تنها باشد و فرزن متوفی و فرزند پسرش و پدرو جد و برادر شقیقه یعنی پدری و مادری‌، همراه نداشته باشد، در این حالت نصف ترکه میت را می‌برد.

حالت دوم = هرگاه خواهرشقیقه دو تا یا بیشتر باشند و کسی از آن‌ها که درحالت قبلی‌گفته شد، همراه نداشته باشند، دو سوم می‌برند.

حالت سوم = این خواهران تنها برادر پدری و مادری همراه داشته باشند نه آن‌های دیگرکه‌گفته شد، در این حالت این برادر خواهران را بصورت عصبه درمی‌آورد و سهم بهم می‌خورد و مذکر دو برابرمونث می‌گیرد.

حالت چهارم = خواهران یا دختران متوفی یا دختران پسرمتوفی‌، بصورت عصبه درمی‌آیندکه باقیمانده از نصیب و بهره دختران متوفی یا دختران پسر متوفی را می‌برند .

حالت پنجم = درصورت وجود فرع مذکر و ارث مانند پسر و پسر پسر و همچنین با وجود اصل و ارث مذکر مانند پدر بطور اتفاق و با وجود جد نزد ابوحنیفه‌، بخلاف ابویوسف و محمدکه قبلاگذشت‌، در همه این احوال خواهران ساقط می‌شوند و چیزی نمی‌برند.