فقه السنه

بنا‌ی مساجد بر قبور و شمع روشن کردن در آنجا حرام است

به مقتضای احادیث صحیح و صراحت آن‌ها، بنای مساجد بر گورها و روشن ‌کردن شمع و چراغ‌، بر آن‌ها حرام می‌باشد:

۱- بخاری و مسلم از ابوهریره روایت کرده‌اند که پیامبرصگفت‌: «قاتل الله الیهود اتخذوا قبور أنبیائهم مساجد»«مرگ بر یهودیان و از مهر خدا بدور باشند که‌ گور پیامبران خود را عبادتگاه و مساجد ساختند»‌.

۲- ‌احمد و اصحاب سنن بغیر از ابن ماجه از ابن عباس روایت‌کرده‌اند و ترمذی آن را حسن دانسته است‌، که او گفت‌: پیامبرصزنانی را که بزیارت قبور می‌روند و کسانی را که بر قبور مسجد می‌سازند و شمع و چراغ روشن می‌کنند نفرین‌ کرده است.

۳- در صحیح مسلم از عبد الله بجلی روایت است که او گفت: پنج روز قبل از اینکه پیامبرصرحلت کنند از او شنیدم که می‌گفت: «إنی أبرأ إلى الله أن یكون لی منكم خلیل، فان الله عزوجل قد اتخذنی خلیلا، كما اتخذ إبراهیم خلیلا ولو كنت متخذا خلیلا لاتخذت أبا بكر خلیلا، وان من كان قبلكم كانوا یتخذون قبور انبیائهم وصالحیهم مساجد، ألا فلا تتخذوا القبور مساجد، إنی أنهاكم عن ذلك».«بیگمان من از اینکه در دنیا به‌کسی دل ببندم و او را دوست یگانه بگیرم به خدا پناه می‌برم‌. زیرا خداوند مرا دوست و خلیل خود قرار داده است‌، همانگونه‌ که ابراهیم÷را دوست و خلیل خود قرار داده است‌. اگر من در دنیا به کسی دل می‌بستم و او را، خلیل خود قرار می‌دادم آنکس ابوبکر می‌بود. مردمان پیش از شما بر قبور انبیاء و صلحا و درستکاران خود مسجد بنا می‌نمودند و بر آن‌ها عبادتگاه می‌ساختند، هان‌، شما قبور را بصورت مساجد و عبادتگاه در می‌آورید و من شما را از آن‌کار نهی می‌کنم»‌.

۴- ‌باز هم در صحیح مسلم از ابوهریره آمده است که پیامبرصگفته است‌: «لعن الله الیهود والنصارى اتخذوا قبور أنبیائهم مساجد»«خداوند نفرین ‌کند یهود و نصاری را که قبور انبیاء خود را بصورت مسجد درآوردند و آن را عبادتگاه‌ کردند»‌.

۵- بخاری و مسلم از عایشه روایت‌ کرده‌اند که ام حبیبه و ام سلمه برای پیامبرصاز کلیسائی سخن ‌گفتند که آن را در حبشه دیده بودند و در آن تصاویری از پیامبر خدا (‌عیسی‌) نصب شده بود. پیامبرصگفت‌: «إن أولئك إذا كان فیهم الرجل الصالح فمات بنوا على قبره مسجدا وصوروا فیه تلك الصور، أولئك شرارالخلق عند الله یوم القیامة»«بیگمان آنان هرگاه مرد صالح و درستکاری در میانشان می‌مرد، بر قبر او مسجد و عبادتگاهی می‌ساختند و اینگونه تصاویر را در آنجا می‌نهادند، اینان در نزد خداوند، در روز قیامت بدترین مردم هستند»‌.

صاحب ‌کتاب مغنی ‌گفته است‌: جایز نیست‌ که قبور را به صورت عبادتگاه و مسجد درآورد زیرا پیامبرصگفته است‌: «لعن الله زوارات القبور والمتخذات علیهن المساجد والسرج»«خداوند لعنت کناد زنانی را که بزیارت قبور می‌روند و آنجا را عبادت‌گاه ساخته و شمع و چراغ روشن می‌کنند». بروایت ابوداود و نسائی که در متن نسائی بجای «‌لعن الله» «‌لعن رسول الله»آمده است‌. اگر اینکار مباح می‌بود، پیامبر آنگونه اشخاص را لعن و نفرین نمی‌کرد. بعلاوه در این‌کار اضاعه مال بدون فایده می‌باشد و در تعظیم و بزرگداشت قبور افراط و زیاده‌روی‌، خواهد شد و شبیه به بت‌پرستی است و ساختن مساجد برقبورهم بنا به همین روایت جایزنیست و پیامبرصگفته است‌: «لعن الله الیهود اتخذوا قبور أنبیائهم مساجد»« که ما را برحذر می‌دارد از اینکه بمانند آنان رفتارکنیم»‌. این حدیث بین محدثین متفق علیه است‌. حضرت عایشه گفته است‌: بدین منظور قبر پیامبرصدر فضای آزاد قرار داده نشد تاکه مردم آن را سجده‌گاه و مسجد و عبادتگاه نسازند، زیرا تخصیص قبور، به مکان نماز، بیشتر به تعظیم بت‌ها و تقرب بدان‌ها می‌ماند و ما قبلا روایت‌کردیم که ابتدا پرستش بت‌ها از تعظیم اموات و ساختن تصاویر بزرگان درآنجا و دست بر آن مالیدن و نماز آنجا گزاردن‌، آغازگردیده است ‌.