عقوبت و کیفر مرتد
ارتداد و برگشتن از دین اسلام، جرمی و گناهی است بس بزرگ، که تمام اعمال صالح و رفتارها نیکوی پیش از مرتد شدن را، باطل و بی‌اثر میسازد و از اعتبار می‌اندازد و در قیامت مستوجب عذاب سخت و بزرگ میباشد خداوند می‌فرماید: ﴿وَمَن یَرۡتَدِدۡ مِنكُمۡ عَن دِینِهِۦ فَیَمُتۡ وَهُوَ كَافِرٞ فَأُوْلَٰٓئِكَ حَبِطَتۡ أَعۡمَٰلُهُمۡ فِی ٱلدُّنۡیَا وَٱلۡأٓخِرَةِۖ وَأُوْلَٰٓئِكَ أَصۡحَٰبُ ٱلنَّارِۖ هُمۡ فِیهَا خَٰلِدُونَ٢١٧﴾[البقرة: ۲۱۷]. «... و هرکس از شما از آیین خود -اسلام - برگردد و درحال کفر بمیرد، چنین کسانی اعمال‌شان در دنیا و آخرت بر باد می‌رود و ایشان یاران آتش (دوزخ) میباشند و در آن جاویدان می‌مانند و مانند دیگر کافرانند».
معنی آیه اینست: که هرکس از دین اسلام برگردد و پشیمان شود و کفر را اختیارنماید و بر این‌کفر استمرار و دوام داشته باشد تا اینکه می‌میرد، تمام اعمال خیر و نیک او باطل و برباد می‌شود و در دنیا از ثمره و بهره آن محروم می‌شود، چون دیگر نه خود و نه مالش و نه خانواده‌اش در حمایت و امان مسلمین نیست و از حقوق مسلمین برخوردار نمی‌باشد و از نعمت آخرت و پاداش اعمال نیک که انجام داده است نیز بی‌بهره است و در عذاب دردناک آخرت جاویدان می‌ماند. دین اسلام علاوه بر آن، در دنیا کیفر و عقوبت سختی را نیز برای مرتد مقرر داشته است که پیش از عقوبت قیامت و آخرت بدان می‌رسد و این کیفر دنیائی او عبارت است از کشتن او بخاری و مسلم ازابن عباس روایت کرده‌اند که پیامبرصگفت: «من بدل دینه فاقتلوه»«هرکس دین خود را تغییر داد -یعنی هر مسلمانی که کافر شد او را بکشید -اگر پشیمان نشد» از ابن مسعود روایت شده است که پیامبرصگفت: «لا یحل دم امرئ مسلم إلا بإحدى ثلاث: كفر بعد إیمان، وزنا بعد إحصان، وقتل نفس بغیر نفس»«روا نیست که خون مسلمانی ریخته شود مگر اینکه یکی از سه چیز را مرتکب گردد: بعد از ایمان آوردن کافر شود، و یا بعد از ازدواج مرتکب زنا شود و یا کسی را بنا حق بکشد - که در این موارد ریختن خون او برابر دستور شرع حلال است -». و از جابر روایت است که زنی بنام «ام مروان» مرتد شد پیامبرصدستور داد که اسلام را بروی عرضه‌کنند، اگرتوبه کرد و پشیمان شد و به اسلام برگشت چه بهتر و الا بایستی کشته شود. آن زن امتناع و رزید از اینکه به دین اسلام برگردد، لذا کشته شد. دارقطنی و بیهقی آن را روایت کرده‌اند.
و ثابت شده است که حضرت ابوبکر صدیق خلیفه اول با عرب‌های مرتد جنگید تا اینکه پشیمان شدند و به دین اسلام برگشتند. و درمیان علما اختلافی نیست در اینکه قتل مرتد و اجب است، بلکه درباره زنی که مرتد شود، اختلاف است.
ابوحنیفه می‌گوید: اگرزنی مرتد شد نباید کشته شود بلکه باید حبس و زندانی گردد و هرروز اسلام را بر وی عرضه کنند و از او بخواهند که توبه کند تا اینکه پشیمان می‌شود و به اسلام برمی‌گردد تا اینکه درحبس می‌میرد، چون پیامبرصاز کشتن زنان نهی فرموده است، و لی جمهور فقهاء با آن مخالفت‌کرده‌اند و گفته‌اند: کیفرزن مرتد مانندکیفرمرد مرتد است و با هم فرقی ندارند و کیفر مرتد قتل است خواه زن باشد یا مرد، چون آثار و زیان‌های ارتداد مرد و زن با هم برابراست. و بعلاوه حدیثی از معاذ نقل شده است که حافظ (ابن حجر) آن را حسن دانسته است که او گفته است: و قتی که پیامبرصمرا به یمن فرستاد گفت: «أیما رجل ارتد عن الاسلام فادعه، فإن عاد، وإلا فاضرب عنقه، وأیما امرأة ارتدت عن الاسلام فادعها، فإن عادت، وإلا فاضرب عنقها»«هر مردی که از اسلام برگشت و مرتد شد، او را مجدداً به اسلام بخوان، اگر به اسلام برگشت چه بهتر و الا گردنش را بزن و هر زنی که از اسلام برگشت و مرتد شد او را مجدداً به اسلام دعوت کن اگرقبول کرد و به اسلام برگشت چه بهتر و الا گردنش را بزن». و این حدیث نص است در محل نزاع و نزاع را قطع می‌کند. و بیهقی و دارقطنی نقل‌کرده‌اند، که ابوبکر صدیق رضی الله عنه زنی را بنام «ام قرفه» که‌کافر شده بود بعد از اینکه اسلام آورد، مجددا او را به اسلام خواند و از او خواست که توبه‌کند، او توبه نکرد و ابوبکر دستور دادکه او را بکشند. و اما اینکه پیامبرصدستور داده‌اند که زنان را نکشند، این دستور برای زمان جنگ و در حال جنگ است که زنان ضعیف و ناتوانند و در جنگ شرکت ندارند و پیامبرصدر جنگ زنی را دید که کشته شده بود و فرمود: «ما كانت هذه لتقاتل»«نمی‌بایستی این زن‌کشته بشود». سپس دستور دادکه نباید زنان‌کشته شوند.
در همه حدود شرعی زنان بدون استثناء با مردان شریک هستند، همانگونه که اگر زن ازدواج‌کرده (محصنه) مرتکب زنا شد، بایستی رجم گردد، اگر زنی مرتد شد بایستی حد ارتداد که قتل است درباره او اجراء‌گردد. و فرقی با هم ندارند.