آنچه که موجب ابطال اعتکاف میشود
کارهای زیر موجب ابطال اعتکاف است:
۱- بیرون رفتن از مسجد به عمد و بدون نیاز اگرچه اندک هم باشد. زیرا در این حال به عمد یکی از ارکان آن را که مکث و توقف در مسجد است از بین برده است.
۲- ارتداد، چون ارتداد با عبادت خداوند منافات دارد و خداوند نیز فرموده است: ﴿لَئِنۡ أَشۡرَكۡتَ لَیَحۡبَطَنَّ﴾[الزمر: ۶۵]. «اگر بخدا شرک و رزی، عملت باطل میشود».
٣-٤-۵- از بین رفتن عقل با دیوانگی یا مستی، حیض و نفاس (زچگی) زیرا هوشیاری و تمییز و پاک بودن از آلودگی حیض و نفاس ازشروط اعتکاف میباشند.
۵- همخوابگی و جماع چون خداوند گفته است: ﴿وَلَا تُبَٰشِرُوهُنَّ وَأَنتُمۡ عَٰكِفُونَ فِی ٱلۡمَسَٰجِدِۗ تِلۡكَ حُدُودُ ٱللَّهِ فَلَا تَقۡرَبُوهَاۗ﴾[البقرة: ۱۸۷]. «در حالیکه در مساجد اعتکاف کردهاید، به زنان نزدیک مشوید (همخوابگی نکنید) اینها حدود خدا است، بدانها نزدیک مشوید از آنها تجاوز نکنید)».دست زدن به زن بدون شهوت اشکالی ندارد. زیرا پیش آمده است که یکی از زنان پیامبرصدر حال اعتکاف موی وی را شانه کرده است. درباره بوسه و دست زدن با شهوت، امام ابوحنیفه و امام احمد گفتهاند: کار بدی است زیرا آنها بروی حرام هستند و لیکن اعتکافش فاسد نمیشود مگر اینکه انزال پیش آید. امام مالک گفته است: بوسه و دست زدن با شهوت همچون انزال کاری است حرام و اعتکاف را تباه میسازد.
هر دو روایت از شافعی نیز روایت شده است. ابن رشد گفته است: علت اختلاف اینست که مباشرت بین جماع و دست زدن مشترک است آیا اسم مشترک بین حقیقت و مجاز عام است یا خیر بعضی گویند. کلمه «مباشره« در آیه: ﴿وَلَا تُبَٰشِرُوهُنَّ وَأَنتُمۡ عَٰكِفُونَ فِی ٱلۡمَسَٰجِدِ﴾[البقرة: ۱۸۷]. مشترک بین جماع و غیر جماع است. بعضی گفتهاند: مباشرت در این آیه عام نیست و این قول مشهور و قول اکثریت است. اینها میگویند «مباشره» یا بر جماع دلالت میکند یا بر مباشرت غیرجماع. اگر بگوئیم باجماع برجماع دلالت میکند، پس بر غیر جماع دلالت نمیکند. کسی که انزال را بمنزلت جماع دانسته است که در معنی آنست، آن را نیز مبطل میداند و کسی که آن را مبطل نمیداند میگوید، مباشرت بطورحقیقت بر انزال دلالت نمیکند و همچنین جماع نیز در معنی انزال استعمال حقیقی ندارد.