فقه السنه

فهرست کتاب

سبک و شیوه قضائی

سبک و شیوه قضائی

پیامبرصشیوه و طریقه‌ای را که قاضی باید در قضاوت خویش پیش‌گیرد، بر ایمان ذکر فرموده است و این مطلب را و قتی بیان داشت که معاذ بن جبل را به یمن‌ گسیل می‌کرد و گفت‌: «بچه چیز حکم می‌کنی‌؟ اوگفت‌: به ‌کتاب خدا گفت‌: اگر در کتاب خدا نیافتی‌؟ او گفت‌: به سنت رسول‌ الله گفت‌: اگر در سنت رسول الله نیافتی‌؟ او گفت‌: به رای و اندیشه خود، حکم صادر می‌کنم». بروایت عمرو بن شعیب از پدر و جدش‌.

برقاضی و اجب است که در پی‌کشف حق باشد و از تمام چیزهائی‌ که فکرش را مشوش می‌کنند، خود را دور نگه دارد، پس نباید در هنگام شدت غضب یا گرسنگی شدید یا درحین اندوه پریشان ‌کننده یا ترس و خوف فراوان و نگران ‌کننده یا هنگام غلبه خواب یا گرمای آزار دهنده یا سرمای آزار دهنده یا مشغولیت شدیدی‌ که مانع فکر صحیح و تشخیص درست است‌، حکم صادر کند یعنی در همه این احوال نباید قاضی حکم صادر کند، چون ممکن است فکرش بخطا رود. در صحیحین و غیر آن‌ها بروایت ابوبکره آمده است که ‌گفت‌: از پیامبرصشنیدم که می‌گفت‌: «لا یقضین حاكم بین اثنین وهو غضبان»«‌هرگز قاضی در حال خشم و غضب حکم بین دو طرف را صادر نکند». چنانچه قاضی در یکی از حالات فوق حکم صادرکرد و حکم او موافق با حق بود، بنا بقول جمهور فقهاء حکم اوصحیح و قابل اجرا است‌.