نفقه
در اینجا مقصود از نفقه تهیه و آماده‌کردن مایحتاج و لوازم زندگی همسر میباشد، از قبیل: خوراک، پوشاک، مسکن، خدمات لازمه و درمان و امثال آن‌ها حتی اگر ثروتمند هم باشد. نفقه همسر بموجب قرآن و سنت نبوی و اجماع، و اجب است.
۱- خداوند می‌فرماید: ﴿...وَعَلَى الْمَوْلُودِ لَهُ رِزْقُهُنَّ وَكِسْوَتُهُنَّ بِالْمَعْرُوفِ لَا تُكَلَّفُ نَفْسٌ إِلَّا وُسْعَهَا﴾[البقرة: ۲۳۳]. «و برآن‌کسی که فرزند برای اومتولد شده یعنی پدر، لازم خوراک و پوشاک مادر را بطور شایسته و فراخور حال خود (در مدت شیر دادن بپردازد، حتی اگرطلاق‌گرفته باشد) هیچکس موظف و مکلف به پرداخت مقدار بیش از توانائی خود نیست...».
بدیهی است که در این آیه مراد از «مولودله» پدر بچه است و مقصود از «رزق» «طعام» و خوراک‌کافی است و «کسوه» بمعنی لباس و «بالمعروف« یعنی آنچه که شرعاً معمول است، بدون افراط و تفویط.
۲- ﴿أَسْكِنُوهُنَّ مِنْ حَیْثُ سَكَنْتُمْ مِنْ وُجْدِكُمْ وَلَا تُضَارُّوهُنَّ لِتُضَیِّقُوا عَلَیْهِنَّ وَإِنْ كُنَّ أُولَاتِ حَمْلٍ فَأَنْفِقُوا عَلَیْهِنَّ حَتَّى یَضَعْنَ حَمْلَهُنَّ﴾[الطلاق:۶]. «زنانی را که طلاق می‌دهید، آنان را در جائی سکنی دهیدکه خود سکونت‌کرده و در اختیار خودتان میباشد و توانائی آن را دارید، به عمد ازبابت مسکن بدانان زیان مرسانید و آنان را دچارفشار و تنگی نکنید تا خود را رها سازند، و اگرآن زنان طلاق داده شده، آبستن حامله بودند، باید هزینه مناسب زندگی آنان را تامین‌کنید تا اینکه زایمان می‌کنند. و فارغ می‌شوند».
۳- ﴿لِیُنْفِقْ ذُو سَعَةٍ مِنْ سَعَتِهِ وَمَنْ قُدِرَ عَلَیْهِ رِزْقُهُ فَلْیُنْفِقْ مِمَّا آتَاهُ اللَّهُ لَا یُكَلِّفُ اللَّهُ نَفْسًا إِلَّا مَا آتَاهَا﴾[الطلاق: ۷]. «کسی که ثروتمند است باید بمقتضای ثروت و امکانات خود هزینه زن طلاق داده شده را، تامین‌کند و کسی که تنگ دست و فقیر است، باید بر حسب توان مالی و امکانات خود، هزینه زندگی او را تامین و خدا هرکس را باندازه‌ای مکلف و موظف می‌کند که توان آن را دارد و خداوند در اختیارش قرارداده است...».و اما از نظر سنت نبوی:
۱- مسلم روایت کرده است که پیامبرصدر حجه الوداع فرمود: «فاتقوا الله فی النساء، فإنكم أخذتموهن بكلمة الله، واستحللتم فروجهن بكلمة الله، ولكم علیهن ألا یوطئن فرشكم أحدا تكرهونه فإن فعلن ذلك فاضربوهن ضربا غیر مبرح، ولهن علیكم رزقهن، وكسونهن بالمعروف...» «ای مومنان درباره زنان خود، تقوای خدا را، پیشه کنید و مواظب حال آن‌ها باشید، زیرا بموجب‌کلام خداوند و از راه آن برآنان دست یافته‌اید و بفرمان و سخن خداوند معاشرت و آمیزش با آنان را حلال‌کرده‌اید پس امانت خدایند دردست شما. و حق شما برآنان است بکسی که او را دوست ندارید اجازه و رود به خانه را ندهند -و بشما خیانت ناموسی نکنند -اگرنافرمانی‌کردند و از فرمان شما خارج شدند برای اینکه آنان را تنبیه‌کنید، آنان را بزنید نه بگونه‌ای که زبان بینند. و برشما و اجب است که خوراک و پوشاک شایسته و فراخور- حال آنان را و بر حسب امکانات خود تهیه‌کنی».
۲- بخاری و مسلم از عایشه روایت کرده‌اند که هند دختر عتبه گفت: ای رسول خدای ابوسفیان مرد خسیس و تنگ چشم است و به من و بچه‌ام چیزی، نمی‌دهد مگر چیزی که بدون اطلاع او می‌گیرم. پیامبرصگفت: «خذی ما یكفیك وولدك بالمعروف» «چیزی که کفایت تو و بچه‌ات را می‌کند برابر عرف و عادت و آنگونه که شایسته است از مال وی بردار‌ید و هزینه‌کنید».
۳- از معاویه قشیری روایت شده‌که‌گفت: به پیامبرصگفتم: ای رسول خدا حق زن ما برما چیست؟ پیامبرصفرمود: «تطعمها إذا طعمت وتكسوها إذا اكتسیت، ولا تضرب الوجه، ولا تقبح، ولا تهجر إلا فی البیت» «حق زن برشما آنست که هرگاه خود خوراک خوردی بوی نیزخوراک دهی و هرگاه لباس برای خود تهیه‌کردی برای وی نیزلباس مناسب تهیه‌کنی و هیچگاه برچهره وی نزنی و وی را ناسزا نگوئی و او را ترک نکنی مگردرمنزل یعنی اگرپیش آمدکه اورا ترک‌کنی و اورا ناسزاگوئی تنها در منزل چنین کاری کن و نباید دیگران از آن کار بااطلاع باشند».