فقه السنه

فهرست کتاب

گوشتی ‌که از حیوان زنده بریده شده باشد نیز حرام است

گوشتی ‌که از حیوان زنده بریده شده باشد نیز حرام است

گوشتی‌ که از حیوان زنده بریده می‌شود، نیز حرام است چون ابووافد اقلیدثی گفته است که پیامبرصگفت‌: «ما قطع من البهیمة وهی حیة فهو میتة»«گوشتی که از حیوان زنده بریده می‌شود حکم مردار دارد و حرام است». ابوداود آن را روایت کرده است و ترمذی آن را حسن دانسته است و گفته عمل اهل علم بر آن است‌. گفتیم که مردار حرام است و از آن چیزهای زیر استثناء می‌گردد:

الف: ‌میته و مردارماهی و ملخ پاک و حلال است‌، چون ابن عمر گفت‌: پیامبرصگفت‌: «أحل لنا میتتان ودمان.أما المیتتان فالحوت والجراد، واما الدمان: فالكبد والطحال»«برای ما دو مردار و دو خون حلال شده است‌، مرده و مردار ماهی و ملخ و خونی که کبد و سپرز است‌». این حدیث را احمد و شافعی و ابن ماجه و بیهقی و دارقطنی روایت‌ کرده‌اند و این حدیث ضعیف است و لی امام احمد موقوف بودن آن را درست کرده است و ابوزرعه و ابوحاتم نیز چنین گفته‌اند. و چنین حدیثی در حکم حدیث مرفوع است‌، چون اگر صحابی ‌گوید: برما حرام شد یا برای ما حلال شد، مثل آنست که بگوید: به ما امر شد یا ما را نهی کردند و چیزی که این حدیث را تایید می‌کند و تاکید می‌نماید نیز گذشته است‌.

مقصود از حرام بودن مردار خوردن آنست و الا استفاده‌های دیگر از آن حلال است.

ب‌: استخوان مردار و شاخ و ناخن و موی و پر و پوست و چیزهائی که از این قبیل است پاک است چون اصل درهمه آن‌ها پاکی و طهارت است و دلیل بر نجاست آن‌ها نیست‌. زهری درباره استخوان فیل و امثال آن گفته است‌: «گروهی از علمای سلف را دریافته‌ام که از آن شانه و روغن دان ساخته و از آن استفاده کرده و در آن اشکالی ندیده‌اند»‌. بخاری آن را روایت ‌کرده است‌. از بن عباس روایت شده که ‌‌گفت‌: ‌گوسفندی به ‌کنیز آزاد شده میمونه داده بودند که مردار شد و پیامبرصاز کنار آن ‌گذشت و گفت‌: «هلا أخذتم إهابها فدبغتموه فانتفعتم به؟»«‌چرا پوست آن را دباغی نکردید تا از آن استفاده‌کنید و بهره بگیرید؟‌».

گفتند: آن‌ گوسفند مردار شده است‌. فرمود: «إنما حرم أكلها»«تنها خوردنش حرام است». محدثین بزرگ اصحاب صحاح جز ابن ماجه آن را روایت‌ کرده‌اند. این حدیث از میمونه روایت شده و در بخاری و نسائی ذکری از دباغی نشده است‌. از ابن عباس روایت شده است که این آیه را خواند: ﴿قُل لَّآ أَجِدُ فِی مَآ أُوحِیَ إِلَیَّ مُحَرَّمًا[الأنعام: ۱۴۵]. و گفت‌: تنها گوشت آن‌ها برای خوردن حرام است و اما پوست و ظروفی که از پوست آن‌ها ساخته می‌شود و دندان و استخوان و موی و پشم این‌ها همگی حلال می‌باشند که از آن‌ها استفاده شود».

ابن المنذر و ابن حاتم آن را روایت کرده‌اند.

و همچنین پنیر مایه=‌ انفحه و گردن آن نیز پاک است چون اصحاب و قتی که عراق را فتح‌ کردند از پنیر مجوسیان خوردند و پنیر به و سیله پنیرمایه ساخته می‌شود و حال آنکه حیوان ذبح شده مجوسیان مردار بحساب می‌آید.

از سلمان فارسی بثبوت رسیده است که از او در‌باره پنیر و روغن و پوست سوال شدکه‌گفت‌: حلال آنست که خداوند درکتاب خویش حلال‌کرده و حرام چیزی است که خداوند آن را در کتاب خود حرام‌کرده است و آنچیزی که خداوند از آن سکوت‌کرده و نام نبرده است مورد عفو می‌باشد و بدیهی است که سوال از پنیر مجوس زمانی شده است که سلمان از طرف حضرت عمر بر مدائن حکومت می‌کرد و جانشین او در مدائن بود.

ج‌: از خون اندک عفو شده و مورد عفو می‌باشد. ابن جریح درباره «او دماً مسفوحا» ‌گفت‌: مقصود خونی است که ریخته می‌شود و خونی که در رگ‌های حیوان ذبح شده می‌ماند اشکالی ندارد». ابن المنذر آن را آورده است‌.

از ابو مجلز نقل شده است که گفته است خونی که در جای ذبح حیوان باقی می‌ماند و خونی که بربالای دیگ می‌ماند اشکالی ندارد و تنها از خون روان و جاری نهی شده است ابن حمید و ابوالشیخ آن را بیرون آورده‌اند. از عایشه روایت شده است که ‌گفت‌: ما گوشت را می‌خوردیم در حالیکه خطوط خونین روی دیگ بود.