فقه السنه

فهرست کتاب

نظر مذهب شافعیه درباره مقدار نفقه

نظر مذهب شافعیه درباره مقدار نفقه

شافعیه مقدار نفقه را به اندازه‌کفایت زندگی‌، بیان نکرده‌اند، بلکه‌گفته‌اند: مقدار نفقه ازنظرشرع معین شده است‌، اگرچه آنان هم مانند حنفیه حال تنگی و فراخی شوهر را در نظرگرفته‌اند و گویند: شوهر ثروتمندکسی است که می‌تواند از مال و کسب خود، نفقه را تامین‌کند و او باید برای هر روز دو «‌مد» نفقه بدهد و کسی که نمی‌تواند نفقه خود را ازمال و کسب خود تامین‌کند، باید برای نفقه هرروز یک «مد» بدهد و کسیکه متوسط الحال است روزانه یک «‌مد» و نیم نفقه بدهد. و برای نظر خود بدین آیه‌: ﴿لِیُنْفِقْ ذُو سَعَةٍ مِنْ سَعَتِهِ وَمَنْ قُدِرَ عَلَیْهِ رِزْقُهُ فَلْیُنْفِقْ مِمَّا آتَاهُ اللَّهُ...[الطلاق:۷]. استدلال‌کرده‌اند که بین ثروتمند و فقیر فرق گذاشته و بر هر یک‌، بفراخور توان مالیش نفقه را و اجب کرده و میزان و مقدار آن را، بیان ننموده است پس و اجب می‌باشدکه از روی اجتهاد مقدار آن را بر حسب امکانات اشخاص معین نمود. و نزدیکترین چیزی که نفقه بقیاس بدان تعیین می‌شود، مقدار طعام درکفاره است که بر حسب شرع و برای جلوگیری ازگرسنگی‌، یک و عده غذا و اجب‌گردیده است و بیشترین چیزی که درکفاره‌، برای اعطاء به «‌مسکین» و اجب می‌شود دو «‌مد» است در فدیه ارتکاب محرمات در حج ‌کمتر چیزی که در کفاره جماع در رمضان، و اجب می‌شود، یک «مد»‌، است‌. پس اگرمتوسط الحال بین این دو تا باشد، یک «‌مد» و نیم می‌شود. چون نه ثروتمند است تا دو «‌مد» بدهد و نه فقیراست که یک «‌مد» بدهد بنابراین حد و سط بین آن‌ها یک «‌مد» و نیم می‌شود. و گفته‌اند: اگر حدکفایت زنان را در نظر بگیریم‌، بدون تعیین مقدار،‌کار به نزاع و کشمکش همیشگی می‌کشد‌، پس تعیین این مقدارشایسته و مناسب است‌. و این اضافه بر طعام ضروری است ازقبیل نان خورش و گوشت و میوه و امثال آن‌.

وگفته‌اند: پوشاک زن نیز بر حسب حال مرد و توانائی و عدم توانائی او و اجب می‌باشد، پس اگر شوهر ثروتمند باشد، باید لباس فاخر و مناسب حال خود، برابر عرف و عادت محل برایش تهیه‌کند و اگر شوهر فقیر باشد، باید لباس ضخیم پنبه‌ای و کتانی و امثال آن را برایش تهیه‌کند و اگر شوهر متوسط الحال باشد لباس متوسط بین این دوتا را تهیه می‌کند. و برشوهراست که بفراخورحال خود با توجه بدانچه‌که‌گذشت منزل مجهز به اثاث را نیز در اختیار همسرش قرار دهد. و گفته‌اند: اگر شوهر تنگ دست باشد حداقل‌کفایت همسرش را از خوراک و نان خورش و لباس تابستانی و زمستانی تهیه میکند و اگر متوسط الحال باشد برابر عرف و عادت و خوراک و پوشاک مناسبتری برایش تهیه می‌کند. بدین جهت درخوراک و پوشاک عرف و عادت درنظرگرفته می‌شود، چون دفع ضرر و زیان از همسرواجب است‌، بنابراین برابر عرف حد و سط ‌تعیین می‏‎گردد .