موجبات قتل خطاء
قتل خطاء موجب دو چیز است یکی دیه بر عاقله خفیف است که بایستی در خلال سه سال پرداخت گردد، که بهنگام سخن از دیه از آن سخن خواهیمگفت. دوم کفاره است که عبارت است از یک آزاد کردن بنده مومن سالم از عیوب مخل بکار و کسب و اگر بندهای را نیافت که آزادکند، بایستی دو ماه پشت سر هم روزه باشد . و دلیل اینکفاره این آیه است:
﴿وَمَا كَانَ لِمُؤۡمِنٍ أَن یَقۡتُلَ مُؤۡمِنًا إِلَّا خَطَٔٗاۚ وَمَن قَتَلَ مُؤۡمِنًا خَطَٔٗا فَتَحۡرِیرُ رَقَبَةٖ مُّؤۡمِنَةٖ وَدِیَةٞ مُّسَلَّمَةٌ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦٓ إِلَّآ أَن یَصَّدَّقُواْۚ فَإِن كَانَ مِن قَوۡمٍ عَدُوّٖ لَّكُمۡ وَهُوَ مُؤۡمِنٞ فَتَحۡرِیرُ رَقَبَةٖ مُّؤۡمِنَةٖۖ وَإِن كَانَ مِن قَوۡمِۢ بَیۡنَكُمۡ وَبَیۡنَهُم مِّیثَٰقٞ فَدِیَةٞ مُّسَلَّمَةٌ إِلَىٰٓ أَهۡلِهِۦ وَتَحۡرِیرُ رَقَبَةٖ مُّؤۡمِنَةٖۖ فَمَن لَّمۡ یَجِدۡ فَصِیَامُ شَهۡرَیۡنِ مُتَتَابِعَیۡنِ تَوۡبَةٗ مِّنَ ٱللَّهِۗ وَكَانَ ٱللَّهُ عَلِیمًا حَكِیمٗا٩٢﴾[النساء: ۹۲]. «برای هیچ فرد با ایمانی جایز و صحیح و شایسته نیست که فرد باایمانی را به قتل برساند، چون ایمان مانع اینکار است، مگر اینکه اینکار از روی خطا و اشتباه از او سر زند و در عین حال هرکس فرد با ایمانی را از روی خطاء و اشتباه به قتل برساند، باید یک برده آزادکند و خونبهائی بهکسان او بپردازد، مگر اینکه آنان خونبها را ببخشند -و اگر مقتول از جمعیتی بود، که با شما دشمن میباشند و کافر حربی هستند، و لی مقتول مومن بود که بنا بعللی در میان آن کافران مانده بود، باید تنها یک برده آزاد کند و پرداختن خونبها لازم نیست و اگر از جمعیتی باشدکه میان شما و آنها پیمانی برقرار است یعنی مقتول از کافرانی بودکه با شما عهد و پیمان دارند و کافر نیز بود، باید خونبهای مقتول را بهکسان او بپردازد و یک برده مومن نیز آزاد کند و آنکس که دسترسی به آزاد کردن برده مومن ندارد دو ماه پی در پی روزه بگیرد. این یکنوع تخفیف و توبه الهی است و خداوند دانا و حکیم است».
هرگاه جماعتی مردی را از روی اشتباه و خطاء کشتند جمهور علما گفتهاند که باید هریک از این جماعت جداگانه کفاره را بدهد یعنی هر یک باید یک برده مسلمان آزادکند یا دو ماه پی در پی روزه بگیرد. و گروهیگفتهاند برهمه آنها یک کفاره و اجب است.