تصرف عامل بعد از فوت و مرگ صاحب مال
وقتی که صاحب مال بمیرد با مرگ او عقد مضاربه فسخ میگردد، و عامل در این صورت حق تصرف درمال را ندارد، چون بعد از اطلاع ازمرگ صاحب مال و بدون اجازه و رثه، در مال مضاربه تصرف کند او غاصب محسوب و ضامن میباشد. سپس اگرسودی و ر‌بحی حاصل شد، بین آن دو تا تقسیم میگردد. ابن تیمیه‌گفته است: امیر مومنان عمر خطاب درباره پسران خود نسبت بمال بیت‌المال اینگونه حکم کرد چون بدون استحقاق در آن تجارت‌کرده بودند و آن را به صورت مضاربه پذیرفت. قبلا بدان اشاره شد.
هرگاه مضاربه فسخ شد و سرمایه بصورت کالا در آمده بود، صاحب مال و عامل می‌توانند آن را بفروش برسانند یا آن را تقسیم‌کنند، چون حق خودشان است. اگر عامل بفروش‌کالا راضی باشد و صاحب مال از آن ابا کند، صاحب مال را بر بیع مجبور می‌کنند، چون عامل در ربح و سود حق دارد و بدون فروختن کالا ربح و سود حاصل نمی‌شود و این مذهب علمای شافعیه و علمای حنبلی است.