اجماع جمعه و عید در یک روز
چنانچه جمعه و عید در یک روز باشد، ازکسانی که نماز عید را خوانده باشند نماز جمعه ساقط میگردد. از زید پسر ارقم روایت است که پیامبرصنماز عید را خواند: سپس برای نماز جمعه رخصت داد و فرمود: «من شاء أن یصلی فلیصل»«هرکس دلش میخواهد نماز جمعه را بخواند». پنج نفر ازمحدثین آن را روایت کرده و پسر خزیمه و حاکم آن را «صحیح» دانستهاند.
از ابوهریره روایت میباشد که پیامبرصفرمود: «قد اجتمع فی یومكم هذا عیدان، فمن شاء أجزأه من الجمعة وإنا مجمعون»«امروز دو عید با هـم جمع شدهاند. هرکس بخواهد بجای نماز جمعهاش کفایت میکند و ما نماز جمعه را میخوانیم». به روایت ابوداود.
مستحب است که امام نمازجمعه را بخواند، تاکسانی که دلشان میخواهد نماز جمعه را بخوانند و یاکسانی که در نماز عید حاضر نبودهاند، با امام نماز جمعه را برگزار کنند. چون پیامبرصفرمود: «وإنا مجمعون». حنبلیها میگویند اگر کسی نماز عید را خواند و ازنمازجمعه تخلف نمود، بر وی و اجب است که نماز ظهر را بجای آورد. و لی از ظاهر حدیث چنان پیداست که و اجب نباشد. چون ابوداود از ابن الزبیر روایتکرده استکه، اوگفت: دو عید در یک روز جمع شدهاند هردو را با هـم جمعکرد و بجای هر دوی آنها صبح دو رکعت خواند، دیگر چیزی اضافه بر آن دو رکعت نخواند تا اینکه نمازعصررا بجای آورد.