شناساندن لقطه
کسی که لقطه را مییابد و برمیدارد بر او و اجب است که علامات و نشانههای ممیزه و خاص آن را از قبیل ظرف و بند آن و نوع و جنس و مقدارآن را بخواهد که نام ببرند و بدینگونه سراغ صاحبش را بگیرد، که هرکس این مشخصات را درست گفت او صاحب آنست.
باید بمانند مال خویش از آن نگهداری کند، خواه بزرگ یاکوچک با اهمیت باکم اهمیت باشد و بعنوان و دیعه پیش او میماند، که ضمانت آن را بعهده ندارد، مگر اینکه درآن تعدی و تصرف نابجا کند. سپس باید خبر گمشده را بوسایل ممکن در بازارها و جایی کهگمان وجود صاحبش میرود در مجمع مردم پخشکند و از آن اعلام نماید، سپس اگر صاحبش پیدا شد و علامات و نشانه خاص و ممیزه آن را گفت یابنده و بردارنده آن میتواند لقطه را بوی تسلیم کند، حتی اگراقامه بینه هم نکند. و اگر کسی پیدا نشد، یک سال آن را نگهداری و از آن اعلام وجود میکند، چنانچه پس از یک سال کسی پیدا نشد، برای او حلال است که آن را صدقه بدهد یا خود از آن استفاده و بهرهبرداری کند. خواه فقیر یا ثروتمند باشد و ضمانت آن را بعهده ندارد. چون بخاری و ترمذی از سعید بن غفله روایت کردهاند که گفت: با اوس بن کعب ملاقاتکردم که گفت: کیسهای یافتم که یکصد دینار در آن بود، و برای تعیین تکلیف آن، بحضورپیامبرصرفتم و او گفت: یک سال آن را معرفی کن و انتظار پیدا شدن صاحبش را بکش و از آن اعلام وجود کردم و یک سال صاحبش را نیافتم سپس سه بار بحضور پیامبرصرفتم، پیامبرصگفت: ظرف و بند آن را نگهدار اگر صاحبش پیدا شد، چه بهتر و الا خود از آن استفاده کن.
درباره چیزی که در شاهراه و راه پر راه رو، یافته میشود از پیامبرصپرسش بعمل آمد که گفت: یک سال آن را معرفی کن، اگر خواهانی برایش پیدا شد، آن را به وی تسلیمکن و الا مال خودت است گفتند: چیزی که در و یرانه پیدا شود؟ گفت: از آن و از گنج و دفینه، خمس پرداخت میشود و بقیه آن مال یابنده است. ابن القیم گفت: فتوی دادن بدان معین و مشخص است، هرکس میخواهد مخالفت کند اهمیت ندارد، چون این حدیث معارضی ندارد که موجب ترک آن باشد.