نماز خواندن بر شهید
در احادیث صحیح تصریح شده است: بر شهیدی که در جنگ بدست کفار کشته شده است نماز خوانده نمی‌شود.
۱- بخاری از جابر روایت کرده است که پیامبرصدستور داد شهدای «احد» را آغشته بخون دفن‌کنند. آنان را غسل نداد و برآنان نماز نخواند.
۲- امام احمد و ابوداود و ترمذی از انس روایت کرده‌اند که شهدای «احد» آغشته بخون دفن شدند، بدون اینکه غسل داده شوند و بر آنان نماز خوانده نشد. در حالیکه دراحادیث صحیح دیگری آمده است که بر شهید نماز خوانده می‌شود.
۳- بخاری از عقبه بن عامر روایت‌کرده است که پیامبرصبعد از هشت سال روزی به احد رفت و برشهدای آنجا نمازمیت خواند. مثل اینکه با این عمل خود می‌خواست مردگان و زندگان را و داع گوید.
۴- از ابومالک غفاری روایت شده استکه: «نه نفر از شهدای احد را می‌آوردند و دهمین نفرآنان حمزه بودکه پیامبرصبرآنان نماز می‌خواند. سپس این نه نفر را برمی‌داشتند و نه نفر دیگر را می‌آوردند و پهلوی جنازه حمزه می‌گذاشتند و پیامبرصبرآنان نماز می‌خواند و به همین ترتیب تا پیامبرصبرهمه آنان نماز خواند، جنازه حمزه سیدالشهداء در جای خود مانده بود». بیهقی این حدیث را روایت‌کرده و گفته است: این حدیث مرسل صحیح‌ترین حدیث درباره این موضوع میباشد. با توجه به اختلاف محتوای این احادیث آراء فقها نیزبا هم اختلاف دارد که بعضی همه را پذیرفته‌اند و برخی بعضی از روایات را بر بعضی دیگر ترجیح دادند. از جمله «ابن حزم« همه آن‌ها را پذیرفته و گفته است: نماز خواندن بر شهید و نماز نخواندن بر آن هردو نیکو میباشد. و در راویتی از امام احمد نیز چنین آمده است.
ابن القیم نیز این رای را پسندیده و گفته است: «هرکس در نماز خواندن بر شهدا مختار است. می‌تواند بر آنان نماز بخواند یا نخواند. چون در هردو مورد احادیث آمده است و این رای در یکی ازروایات امام احمد نیزآمده و به اصول مذهب او لایقتر میباشد و آنچه که ظاهراً درباره شهدای احد که هفتاد نفر بودند بنظر می‌رسد، آنست که بهنگام دفن پیامبرصبرآنان نمازنخوانده است، چون اگربرآنان نماز می‌خواند از اصحاب و یاران پوشیده نمی‌ماند».
حدیث جابر بن عبدالله درباره ترک نماز بر شهدای احد صحیح و صریح میباشد. بویژه که پدرش عبدالله یکی از شهدای احد بود. بنابراین آگاهی او در این زمینه بیش از دیگران میباشد.
امام ابوحنیفه و سفیان ثوری و حببن بصری و سعید بن المسیب روایات مربوط به نماز خواندن بر شهدا را ترجیح داده‌اند. و نماز خواندن بر شهدا را و اجب می‌دانند. امام مالک و امام شافعی و اسحاق و امام احمد در یکی از روایات عکس آن را ترجیح داده‌اند. امام شافعی‌گفته است: «احادیث و اخباری‌که‌گوئی عینی و متواتر میباشند تصریح دارند بدینکه پیامبرصبر شهدای احد نمازنخواند. روایتی که بموجب آن پیامبرصبر شهدای احد نماز خوانده و هفتاد بار بر حمزه سیدالشهداء تکبیرگفته است، بصحت نپیوسته است.
کسی که این روایت را درمعارضه با روایات صحیح ذکرمی‌کند، شایسته است که ازخویشتن شرم و حیاکند و اما حدیث عقبه بن عامر خود تصریح دارد باینکه بعد از هشت سال پیامبرصبرآنان نمازخواند و مثل اینکه پیامبرصچون نزدیک شدن رحلت خویش را احساس‌کرده بود، خواست بر ایشان دعاکند و طلب آمرزش نماید و ازآنان و داع‌کند. پس این حدیث نمی‌تواند حکم ثابت شده را فسخ کند.