فقه السنه

فهرست کتاب

کفالت

کفالت

کفالت در لغت بمعنی ضم و پیوستن است‌ که در این آیه نیز بمعنی لغوی است‌: ﴿وَكَفَّلَهَا زَكَرِیَّاۖزکریا÷مریم را به خود ملحق ساخت و در اصطلاح‌ شرع معنی لغوی نیز مورد توجه ‌است و بمعنی پیوستن ذمّه و عهده شخص‌ کفیل به ذمه و عهده شخص اصیل است که خواهان کفالت است در مطالبه شخصی یا مطالبه و امی یا مطالبه چیزی یا کاری (‌ضامن کسی شدن و عهده‌دار اجرای امری بعوض کسی گردیدن و ضمانت کسی را درموارد فوق پذیرفتن‌) می‌باشد و این تعریفی است که به و سیله فقهای حنفی بعمل آمده است‌. و دیگر پیشوایان فقهی‌گفته‌اند عبارت است از پیوستن دو ذمه و عهده در‌باره مطالبه چیزی و و امی .که آن را «حمالت» و «ضمانت» و «زعامت» نیز نامیده‌اند که بایستی این اطراف در آن مورد توجه قرارگیرند و مقتضی وجود آن‌ها است‌: «کفیل» کسی که ضمانت را می‌پذیرد و ضامن است و «اصیل» ‌کسی است که ضمانت را برای او می‌خواهند و «مکفول له» ‌کسی که ضمانت او راکرده‌اند و «مکفول به» چیزی که بدان کفالت پذیرفته شده است‌. پس «کفیل» ملتزم بادای و انجام «مکفول به» می‌باشد که باید شخص کفیل عاقل و بالغ و مطلق التصرف در مال خود و راضی بدین کفالت و ضمانت باشد، تا بر وی لازم شود، پس‌کودک حتی اگر ممیزهم باشد و دیوانه نمی‌توانند کفیل و ضامن شوند و در زبان عربی کفیل را «ضامن» و «زعیم» و «حمیل» و «قبیل» نیز می‌گویند ( که در معنی لغوی با کفیل قریب و نزدیک هستند).

«‌اصیل» و ام گیرنده و کسی است که در برابر او کفالت پذیرفته شده است و بدهکار است و بلوغ و عقل و حضور و رضایت او شرط نیست‌، پس‌کفالت و ضمانت پذیرفتن بنفع‌ کودک و دیوانه و غایب جایز است‌، و لی اگر کسی کفالت را در برابر آن‌ها پذیرفت و بجای آن‌ها چیزی داد، حق ندارد بعداً از آن‌ها مطالبه کند.

بلکه این عمل او تبرع و عمل داوطلبانه تلقی می‌شود، مگر اینکه این کفالت برای‌ کودکی باشد که از طرف اولیای او، اجازه تجارت و داد و ستد بوی داده شده باشد که در آن صورت ضامن حق دارد چیزی را که بجای او داده است‌، باز پس‌ گیرد و مطالبه کند. یعنی بچنین کودکی اجازه داده شده که تجارت کند و به وی امر شده است‌.

«‌مکفول له» یعنی و ام دهنده که شرط است ضامن او را بشناسد چون مردم در مطالبت و سهل‌انگاری و آسان‌گیری و سخت‌گیری با هم تفاوت دارند و هدف‌ها در این باره متفاوت است و اگر آشنائی و شناخت نسبت بوی نباشد موجب زیان و متضرر شدن ضامن می‌گردد. و لی برای ضامن شناخت مضمون عنه و بدهکار لازم نیست‌.

«مکفول به» چیزی که‌ بدان ‌کفالت پذیرفته می‌شود شخص‌ یا و ام یا چیزی یا عملی است‌ که ادا و پرداخت و انجام آن بر بدهکار و مکفول عنه و اجب باشد و دارای شرایطی است که در جای خود بیان می‌شود.