حج‌گزاردن بجای دیگران
اگر شرایط و جوب حج در کسی جمع شد، سپس بعلت بیماری یا پیری از ادای آن عاجز گردید، و اجب است که دیگری بجای او حج بگزارد، بنابراین او از ادای فریضه حج مایوس است و حکم مرده را دارد. چون فضل بن عباس گفت: زنی از قبیله خثعم به پیشگاه پیامبرصآمد و گفت: ای رسول خدا برذمه پدرم فریضه حج و اجب شده و او پیرمردی است که نمی‌تواند بر پشت مرکوب خود را نگه دارد من می‌توانم به جای او حج بگزارم؟ حضرت فرمود: آری، و این و اقعه در سال حجه الوداع بود.گروه محدثین آن را روایت کرده‌اند و ترمذی آن را حسن صحیح دانسته است. ترمذی گفته است بطریق صحیح بیش از یک حدیث در این باره روایت شده است. و عمل اهل علم از اصحاب پیامبرصو دیگران نیز بر این منوال است که بجای میت حج‌گزارده می‌شود.
رای شافعی و ثوری و ابن المبارک و احمد و اسحاق هم چنین است. امام مالک گفته است: اگر متوفی وصیت کرده بود بجای او حج‌گزارده می‌شود. بعضی رخصت دانستهاند که اگر کسی بعلت پیری قادر به حج گزاردن نباشد می‌توان بجای او حج بگزارد، که قول ابن المبارک و شافعی و احمد و حنفی است. از این حدیث بر میآید که زن می‌تواند بجای مرد و زن حج‌گزارد و مرد هم می‌تواند بجای مرد و زن حج بگزارد و نص مخالف با این نیامده است.