فقه السنه

حدود حریم مدینه

همانگونه که شکار و قطع درختان و گیاهان در حریم مکه، حرام است در حریم مدینه نیز چنین است‌. جابر بن عبدالله گوید: پیامبرصگفت‌: «إن إبراهیم حرم مكة، وإنی حرمت المدینة، ما بین لابتیها، لا یقطع عضاهها ولا یصاد صیدها»«‌ابراهم÷این حرمت و احترام و تقدیس را برای مکه از خداوند خواست و برای آن حریم تعیین نمود من هم آن را برای مدینه می‌خواهم که حریم آن بین دو «حره»، یعنی احترام اصل شهر مدینه از خداوند تقاضا می‌کنم‌. پس درختان و گیاهان مدینه نیز نباید قطع شوند و حیوانات شکاری در حریم مدینه نباید شکار شوند». بروایت مسلم.

احمد و ابوداود از علی بن ابی‌طالب روایت کرده‌اند که پیامبرصدر‌باره شهر مدینه ‌گفت: «لا یختلى خلاها ولا ینفر صیدها، ولا تلتقط لقطتها، إلا لمن أشاد بها ، ولا یصلح لرجل أن یحمل فیها السلاح لقتال، ولا یصلح أن تقطع فیها شجرة، إلا أن یعلف رجل بعیره»«نباید گیاهان تر مدینه قطع گردند و نباید حیوان شکاری آنجا رم داده شوند و نباید یافته‌ها و پیدا شده‌های -‌لقطه- آنجا برداشته شود، مگر کسی که آن‌ها را به مردم معرفی کند تا صاحبان آن‌ها پیدا شوند و نباید کسی در آنجا برای جنگ اسلحه بدست گیرد و نباید درختان آنجا بریده شوند، مگر اینکه کسی به شتر خود علف دهد». و در حدیث متفق علیه آمده است که حدود حریم مدینه مابین «عیر» و «ثور» می‌باشد. ابوهریره گوید پیامبرصمابین دو زمین سنگلاخی سیاه شرقی و غربی مدینه را حرم مدینه قرار داده و دوازده میل پیرامون مدینه را قرق‌گاه نمود. و حریم حرم مدینه دوازده میل از فاصله کوه «عیر» و اقع در میقات تاکوه «ثور» در نزد «احد» در جهت شمال می‌باشد.

پیامبرصبرای اهل مدینه رخصت داده‌اند که درختان را برای ‌کارهای ضروری و مورد نیاز، ازقبیل ساختن و سیله کشاورزی یا سواری و امثال آن، قطع کنند و همچنین رخصت داده‌اندکه اهل مدینه گیاه مورد نیاز، برای تعلیف چهار پایان خود را نیز تهیه کنند. احمد از جابر بن عبدالله روایت کرده است که پیامبرصگفت‌: «حرام ما بین حرتیها، وحماها كلها، لا یقطع شجرة إلا أن یعلف منها»«‌مابین در سنگلاخ سیاه مدینه و همه قرقگاه آن حریم است، نباید درختان آن بریده شوند مگراینکه به منظور تعلیف چهارپایان». بخلاف حریم مکه که در آنجا چنین چیزی روا نیست زیرا در مکه مردم می‌توانند، مایحتاج خود را پیدا کنند و لی در مدینه مردم نمی‌توانند مایحتاج خود را تهیه کنند. برای کشتن شکار و قطع درختان در حریم مدینه جزائی تعیین نشده است و لی این‌ کار موجب گناه و عصیان است‌. بخاری از انس روایت کرده است که پیامبرصگفت‌: «المدینة حرم، من كذا إلى كذا، لا یقطع شجرها، ولا یحدث فیها حدث، من أحدث فیها حدثا فعلیه لعنة الله والملائكة والناس أجمعین»«‌حریم مدینه از آنجا تا بدانجا است و نباید در ختانش قطع گردد و نباید در آنجا رویدادهائی پیش آید، هرکس در آنجا رویدادی و حادثه‌ای بوجود آورد، لعنت خدا و فرشتگان و همه مردم بر او باد». هرکس شاخ و برگ و تنه بریده درخت آنجا را، یافت استفاده از آن برایش حلال می‌باشد. از سعد بن ابی‌وقاص روایت است که او سواره به قصر خویش و اقع در «عقیق» می‌رفت، او بنده‌ای را دیدکه درختی را می‌برید یا شاخ و برگ آن را می‌شکست، آن را از اوگرفت‌. چون سعد برگشت، صاحبان آن بنده آمدند و به وی گفتند: آنچه که از غلام ماگرفته‌ای، به وی پس ده‌. او گفت‌: معاذ الله چیزی که پیامبرصبه من بخشیده است پس بدهم و امتناع و رزید از پس دادن آن‌. به روایت مسلم‌.

ابوداود و حاکم آن را روایت کرده‌اند و حاکم آن را صحیح دانسته است که پیامبرصگفت: «من رأیتموه یصید فیه شیئا فلكم سلبه»«هرکس را دیدیدکه در حریم مدینه مشغول شکار است می‌توانید آن را از او بگیرید».